Özeren Mehmet. Salar Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasındaki ortak Arapça-Farsça alıntı sözcükler

Elazığ: Fırat Üniversitesi, 2015. — 7. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Cilt II. — 4, 309-330 s.Bir Oğuz grubu lehçesi olan Salar Türkçesinin söz varlığı, Türkçenin faklı lehçe grupları ile ortaklık gösteren Türkçe sözcükler ile farklı dillerden alınmış yabancı sözcüklerden oluşmaktadır. Salar Türkçesindeki Türkçe sözcükler, genel olarak Oğuz ve Kıpçak grubu lehçelerinin özelliklerini taşımaktadır. Ancak buna ek olarak XIV. yüzyılın sonunda Turfan – Hami bölgesine göç ederek gelen Salar Türkleri, yöredeki Uygurlardan bazı kültür terimlerini ve günlük hayat ile ilgili sözcükleri de almışlardır. Dolayısıyla Salar Türkçesi Karluk grubu lehçelerinden özellikle Uygur Türkçesi özelliklerini de taşımaktadır. Bunun yanında Eski Türkçe dönemine ait Türkçe sözcükleri de muhafaza etmiştir. Salar Türkçesindeki yabancı sözcükler ise, Çince ve Tibetçe başta olmak üzere Arapça, Farsça ve Moğolcadan alınmıştır. Salar Türkçesindeki Arapça ve Farsça sözcükler, Salar Türklerinin günümüzde yaşadıkları bölgelere göç etmeden önce Semerkant bölgesindeyken İslâ miyeti kabul ettikleri X-XI. yüzyıllara dayanmaktadır. Arapça ve Farsça sözcükler daha çok İslam akaidi ile ilgili konularda, özel isimlerde, kültürel konularda ve günlük hayat ile ilgili ifadelerde kullanılmaktadır. İslâmiyeti kabul etmiş olan Türkler arasında Arapça ve Farsça alıntı sözcüklerin birçoğunun ortak olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla Müslüman, Sünnî ve Hanefî mezhebine bağlı olan Salar Türkleri ile Türkiye Türkleri arasında da ortak Arapça ve Farsça alıntı sözcükler bulunmaktadır. Lehçeler arasında anlaşma oranını artırarak yakınlığı sağlayan unsurlardan biri ortak alıntı sözcükler olduğundan, çalışmamızda Salar Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasındaki ortak Arapça ve Farsça alıntı sözcükler tespit edilecek ve bu alıntı sözcüklerdeki genel ses farklılıkları üzerinde durulacaktır.