М.: Издательская фирма Восточная литература РАН, 1994. — 404 с. Книга посвящена анализу языка в функционально-стилистическом аспекте, текстообразованию в его языковом выражении, стилистике текста одного из наиболее репрезентативных памятников средневековья — „Бабур-наме”. Предложен новый для тюркологии подход с использованием идей современных лингвистических направлений...
М.: Издательская фирма Восточная литература РАН, 1994. — 404 с. Книга посвящена анализу языка в функционально-стилистическом аспекте, текстообразованию в его языковом выражении, стилистике текста одного из наиболее репрезентативных памятников средневековья — „Бабур-наме”. Предложен новый для тюркологии подход с использованием идей современных лингвистических направлений...
Lincom Europa, 2001. — 441 p. — (Languages of the world: Materials 155). An acrolect of the Central Asian Turks from the fifteenth to the late nineteenth century, the Chagatay language was a multilayered literary idiom employed in Transoxiana, Khorasan Fergana and East Turkistan, especially in cultural centers such as Samarkand, Bukhara, Herat, Khiva, Kokand and Kashghar....
BAUNSOBED Haziran. — Cilt: 26. — Sayı: 49. — Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2023. — s. 1-18. Tarihî dönemlere ait incelenen sözlükler, her bir döneme ait söz varlığının ortaya konulmasında ve ilgili saha ya da döneme ait metinlerin okunması ve anlaşılmasında önemli bir yere sahiptir. Bu söz varlığı, o toplumun kavramlar dünyasını, dünya görüşünü,...
Béyjing: Milletler neshriyati, 2007. — 665 b. — ISBN: 978-7-105-08373-2 Chaghatay uyghur tili emeliyette, "Türkiy tillar diwani" we "Qutadghu bilik" qatarliq nadir eserler bash belge bolghan qedimki uyghur tilining dawami. Hazirqi uyghur tilining asasi, hélihem zoq-shoq bilen terennum qiliniwatqan we tügimes-pütmes muhebbet bilen oquliwatqan uyghur on ikki muqami tékistlirining...
Doktora tezi. — Ardahan: Ardahan Üniversitesi, 2023. — xii, 494 s. Teze konu olan yazma, birçok dinî hikâyenin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş bir mecmuadır. Yazma Oxford Üniversitesi, Bodleian Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar Bölümünde MS Ind. Inst. Turk. 16/I katalog kaydıyla bulunmaktadır. Yazmada ketebe kaydı bulunmadığından kesin bir tarihlendirme yapılamamıştır. Dil...
Yüksek lisans tezi. — Niğde: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, 2023. — x, 240 s. Çağatay Türkçesi, Türkoloji literatüründe genel olarak XV. yüzyılın başlarından XX. yüzyılın başlarına kadar Doğu Türklüğünün yazı ve konuşma dili olarak tanımlanır. Bu çalışmada; Çağatay Türkçesinin klasik döneminde eserler veren, bir hükümdar olmanın yanı sıra farklı entelektüel vasıfları da...
Doktora tezi. — Edirne: Trakya Üniversitesi, 2023. — xiii, 563 s. Mental fiiller, genelde bir tetikleyici unsur ile başlayan ve zihinde belli bir süreç içerisinde kendine yer edinen zihin fiilleridir. Fiiller, gramer kategorilerinde yakın dönemlere kadar hareket ve durum başlıkları altında incelendiğinden sınıflandırmalarda mental fiillere rastlanmamaktaydı. Bugün ise modern...
Yüksek lisans tezi. — Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2023. — ix, 10-109 s. Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılmasına iletişim denir. Bu duygu, düşünce ve bilgiler bir başkasına aktarılırken sözcüklerden ve söz öbeklerinden yararlanılır. Bazen bu aktarım gerçekleştirilirken anlatılmak istenen mesaj tek bir sözcükle anlatılmaz....
Doktora tezi. — Bartın: Bartın Üniversitesi, 2023. — xvi, 810 s. Tarihin her döneminde sağlıklı kalma, hastalıklardan korunma, yaralarını sarma gibi konular insanın temel meseleleri olmuştur. Bu doğrultuda geliştirilen yöntemler, edinilen bilgi ve birikimler tıp bilimini ortaya çıkarmıştır. Başlangıçta şifahen aktarılan tıbbi bilgi ve birikimler yazının bulunmasıyla kayda...
Doktora tezi. — İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2023. — xii, 665 s. Bu çalışmada Yapı Kredi Araştırma Kütüphanesinde Nadir ve Yazma Eserler Bölümünde 045492 demirbaş numarası, 0240 yer numarasıyla Gülşennâme adıyla kayıtlı el yazması mesnevi çalışılmıştır. Eserin adının Yedi Gülşen olduğu metinden tespit edilmiştir. Bu eser 103 yapraktan müteşekkildir. Klasik sonrası Çağatay...
Yüksek lisans tezi. — Serdivan: Sakarya Üniversitesi, 2022. — x, 294 s. Yusuf ve Züleyha hikâyesi, yüzyıllardır kadim edebiyatımızda anlatılagelmiştir. Kaynağını Kuran-ı Kerîm'den alan bu mukaddes konu, Türkçenin farklı dönemlerinde, farklı dil özellikleriyle işlense de konu itibariyle çok ayırıcı farklılıklar bulunmamaktadır. Tezimizin konusu Çağatay Türkçesine ait, müellifi...
Yüksek lisans tezi. — İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2023. — xiii, 270 s. Ferahü'l-Kalb adlı yazma, St. Petersburg Rusya Bilimler Akademisi Doğu Yazmaları Enstitüsü'nde demirbaş numarası B1015 olarak kayıtlıdır. Metin kataloglarda verilen bilgiler ışığında bir mecmuanın içinde bulunduğu düşünülmektedir. Elimizde bu mecmuanın yalnızca Ferahü'l-Kalb adlı eseri...
Yüksek lisans tezi. — İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2023. — xiv, 265 s. bu çalışma, St. Petersburg Rusya Bilimler Akademisi Doğu Yazmaları Enstitüsünde B1015 numarada kayıtlı olan Ferah'ül-Kalb adlı eserin 80b-112a varaklarını kapsamaktadır. Çalıştığımız nüsha dışında eserin Özbekistan Bilimler Akademisinde 6211/1 numarada kayıtlı bir başka nüshası daha...
Doktora tezi. — Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, 2023. — 5, x, 851 s. Kazakistan'ın Almatı şehrindeki El Farabi Kazak Millî Üniversitesinde bulunan Kitâb-ı Mevâʿiz adlı Arap harfli yazma eser, çalışmanın esasını oluşturmaktadır. Başlığı bulunmayan eserin son sayfasında (M 1858) ve (M 1865) tarihleri bulunmaktadır. Bu tarihler ve dil özellikleri, metnin Çağatay...
De Gruyter, 2011. — 350 p. — (Studien zur Sprache, Geschichte und Kultur der Turkvölker 10). Die Aqtaghliq Hodjilar sind ein Zweig der Naqshbandiya in Zentralasien, der gemeinsam mit ihren Rivalen, den Qarataghliq Hodjilar, entscheidend das religiöse, soziale und politische Leben Xinjiangs von der zweiten Hälfte des 16. bis in die Mitte des 18. Jahrhunderts bestimmte und...
Дамаск, 1967. — 110 с. Критическое издание "Сабат ал-Аджизин" Суфия Аллаяра. С вступлением и примечаниями. Корректировка и исследования текста: Мухаммед Сагид Туркестани и Мухаммед Муса Туркестани.
Знаменитое стихотворное произведение Суфи Аллаяра «Сабатул-аджизин», написанное на чагатайском языке, было посвящено суфийской философии и стало позже учебным пособием для медресе Бухары, Коканда и Хивы. Произведение было несколько раз переиздано в Турции, Пакистане, Аравии и России (Казани). Суфи Аллаяр (1616-1713(24)) — известный поэт, ученый, философ, крупный суфийский...
كابل، ١٣٦٥. — ١٨٧ + 9 ص. Репринт советского издания 1948 года поэмы Алишера Навои "Возлюбленный сердец" на чагатайском языке, подготовленного А.Н. Кононовым.
كابل، ١٣٦٩. — ٥١٦ ص. Хамса (пятерица, пять поэм) — произведение Алишера Навои, написанное им в XV веке на чагатайском языке. Состоит из пяти частей: Смятение праведных (حیرت الابرار, 1483) Фархад и Ширин (فرهاد و شیرین, 1484) Лейли и Маджнун (لیلی و مجنون, 1484) Семь планет (سبعه سیار, 1484) Стена Искандара (سد اسكندرى, 1485).
Araştırma makalesi. — Research paper. — Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. — Turkish World Journal of Language and Literature. Sayı/Issue: 49 Bahar/Spring 2020. — Ankara. — 137-160 s. "Kaşgar’dan Doğu Türkçesi Şiirler” başlığıyla bu çalışmada sunulan manzumeler, incelemenin esasını teşkil etmektedir. Şimdiye kadar üzerinde çalışma yapılmamış olan şiir mecmuası İsveç’teki...
Current version 19 May 2015. — 54 p. This glossary first appeared as Part Three of Gustav Raquette, Eastern Turki Grammar: Practical and Theoretical with Vocabulary (Berlin: Reichsdrückerei, 1912-1914). I typed it out over the course of several weeks in 2014. I have retained almost all of Raquette’s material. However, the main purpose of this glossary is to provide a handy...
Washington 25, D. C., Office of Training National Security Agency, 1957. — 118 p. The present glossary is designed to accompany An East Turki Reader (NSA Office of Training publication R/18, August, 1957) and comprises the entire vocabulary appearing in the reader.
Washington 25, D. C., Office of Training National Security Agency, 1956. — 331 p. The present Handbook of the East Turki Language attempts to fill a need felt among English speakers for a basic grammar of the present-day East Turki Language as it is written in Sinkiang province in western China (Chinese Turkestan). The compiler aims at presenting the grammar with the...
Yüksek lisans tezi. — Ankara: Gazi Üniversitesi, 2018. — xvi, 603 s. Özellikle dil araştırmalarında başvurulan temel kaynaklardan olan sözlükler; bir dilin söz varlığını açıklayan eserlerdir. Kelimelerin anlamlarının açıklanması ise sözlükten sözlüğe değişir, her sözlüğün içerik ve yöntemi aynı olmayabilir. Tek dilli veya çok dilli sözlükler yazıldığı gibi kelimelerin...
Ташкент: Фан, 1966. — 650 с. Издание посвящено вопросу формирования, становления и развития узбекского литературного языка. Первый том представляет собой словарь, составленный на основе хорезмийских памятников XIV в., первоисточники которых хранятся в Ленинграде, Ташкенте, Лондоне, Париже, Лейдене, Анкаре. Все значения слов, включенных в словарь, документированы...
Ann Arbor: Michigan Publishing; Maize Books, 2018. — xxxiv, 251 p. — ISBN 9781607854968 (e-book). This book is an introduction to the premodern literary Turkic language of Central Asia that scholars have come to call “Chaghatay.” (This is also spelled “Chagatay” or “Chagatai.”) It is intended as a textbook for total novices with no experience in any Turkic language or the...
Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi (TÜBAR). — 16. Yıl, 29. Sayı, Bahar. — Niğde, 2011. — s. 421-446. Bir dilin gramer yapısı, onu diğer dillerden ayıran temel ölçütlerden biridir. Bu ölçütlerden biri de hâl kategorisidir. Dünya dillerinin birçoğunda hâl kavramı bulunmakla birlikte, bunların sayısı, şekil ve işleyişleri farklıdır. Eski Türkçeden günümüze kadar yapılmış olan...
Yüksek lisans tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2022. — xiii, 110 s. Babürnâme'de Söz Yapımı: Fiiller isimli bu çalışma Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Eski Türk Dili Bilim Dalı'na yüksek lisans tezi olarak sunulmak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmamız, "Çağatayca ve Çağatay Edebiyatı, Söz Yapımı: Fiiller" olmak üzere iki...
Yüksek lisans tezi. — Erzurum: Atatürk Üniversitesi, 2021. — vi, 1041 s. Bu çalışma, Ali Şir Nevâyî'nin dört divanından ilki olan Ġarâᵓibü'ṣ-Ṣıġar Dîvânı'nın söz varlığının ortaya konması amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmanın "Giriş" bölümünde Çağatay Türkçesi, Ali Şir Nevâyî ve çalışmamıza konu olan Ġarâᵓibü'ṣ-Ṣıġar Dîvânı hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmanın "Söz Varlığı"...
Yüksek lisans tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2022. — xii, 235 s. Türkçe yapısı itibariyle eklemeli diller sınıfındadır. Kökler üzerine çeşitli yapım eklerinin gelmesiyle söz varlığı meydana gelmiştir. Türkçenin kendi bünyesindeki bu eklerin bir kısmı tarihisüreç içerisinde fonolojik ve morfolojik birtakım değişiklikler göstererek yeni bir şekil kazanırken, bir kısmı da...
Doktora tezi. — Ankara: Gazi Üniversitesi, 2020. — xvii, 678 s. Üveysî, Son Dönem Çağatay Türkçesi edebiyatı denince ilk akla gelen kadın şairlerden biridir. Üveysî'yi şiirlerine bakarak üslup yönünden dönemin diğer kadın şairlerinden ayırmak mümkündür. Üveysî ve onun eseri olan Dîvân'ı, Türk Edebiyatı içindeki edebî konumu belirlenerek bilim dünyasına tanıtılmaya...
Doktora tezi. — Konya: Selçuk Üniversitesi, 2021. — 966 s. Tevârîh-i Güzîde-i Nusret-nâme, Çağatay Türkçesiyle kaleme alınmış tarihî bir eserdir. Eserin müellifi ile ilgili kesin bir bilgi yoktur. Ancak metnin başında verilen bilgilerden yola çıkarak eserin Ebu'l-Hayr Han'ın oğlu Şah Budag Sultan'ın birinci oğlu Muhammed Şibani Han zamanında yazıldığı anlaşılmaktadır. H. 908...
Yüksek lisans tezi. — Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2022. — xii, 184; ekler x s. Bu tezde, Son Dönem Çağatay Türkçesi eserlerinden olan ve Hazret-i İmam Cafer-i Sadık'a atfedilen "Ķurʿa Nām Fāl-i Kelāmu'llāh-ı Şerįf" üzerinde dil incelemesi yapılarak Son Dönem Çağatay Türkçesi hakkında bilgi verilmiştir. Çalışma Giriş, İnceleme, Metin, Dizin ve Sonuç bölümleri...
Yüksek lisans tezi. — Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, 2022. — xvıı, 311 s. Adı, Cengiz Han'ın oğlu Çağatay'dan gelen Çağatay Türkçesi, 14. yüzyıl ile 19. yüzyıl sonları arasındaki Türkçenin Doğu koludur. Birçok şair ve yazar, eserlerini bu Türkçe ile kaleme almıştır. Nitekim Çağatay Türkçesinin dil ve edebiyat öncüsü de bu dönem yazar ve şairi Ali Şir Nevayi'dir....
Yüksek lisans tezi. — Niğde: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, 2021. — xv, 466 s. Çağatay Türkçesi 16. yüzyılın başından 20. yüzyılın başına kadar olan dönemdir. Çalışmamıza kaynaklık eden Abuşka Lûgati, 16.yüzyılda yazılmış Çağatay Türkçesi sözlüklerinden biridir. Bu çalışmanın amacı, Abuşka Lûgatini inceleyip söz varlığını ortaya koymaktır. Tez çalışmasına başlamadan önce,...
Bloomington: Indiana University, 1966. — xii, 340 p. — (Indiana University Publications. Uralic and Altaic Series, volume 60). This Manual of the Chagatay language has been prepared as a reference grammar with texts and glossary for students of Turkic studies who have a background in at least one modern Turkic language. It will primarily be of use for those who are interested...