İstanbul: Evkaf Matbaası, 1931. — 353 s. Dr. Ahmet Caferoğlu çeviren. Daha eski devirlerden beri muhtelif coğrafi sahelere dağılan Türk kabilelerinin muhtelif mahallerde vücuda getirip terk ettikleri Türk dili hatıratının günden güne daha büyük alaka ile tetkiki, Türk lisanının küçük bir akalliyet teşkil eden Türk muhitlerinde bile, Türk medeniyetini kurmağa hizmet ettiğini ve...
Doktora tezi. — Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2020. — xvi, 281 s. Diller, zamana, mekâna ve sosyal kategorilere göre değişirler. Dillerdeki bu değişim, genellikle sosyo-kültürel şartlardan; bazen de coğrafya, iklim gibi dış etkenlerden kaynaklanmaktadır. Dillerin tesir altında kaldığı bu etkenler, dilleri zaman içinde varyantlaştırmaktadır. Belirli bir bölgede ya...
Doktora tezi. — Elazığ: Fırat Üniversitesi, 2025. — xxii, 232 s. Bu çalışmada Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi dediğimiz 16 ve 17. yüzyıllarda Karadeniz'in kuzeyinde yaşayan Gregoryan Kıpçaklar tarafından Ermeni alfabesi kullanılarak meydana getirilen farklı türdeki eserlerin dil özellikleri ortaya konulmaktadır. Tarihî Kıpçak Türkçesi dönemi içerisinde yer alan Memlûk Kıpçak...
Yüksek lisans tezi. — Elazığ: Fırat Üniversitesi, 2017. — xiii, 149 s. Türk tarihi içerisinde çok önemli bir konuma sahip olan Kıpçaklar, batıya doğru göçler sonucunda üç kola ayrılmışlardır. Bu kollardan biri Karadeniz’in kuzeyinden Doğu Avrupa’ya doğru göç eden ve Deşt-i Kıpçak diye adlandırılan bölgeye adını veren aynı zamanda adı geçen bölgede yüzyıllarca etkin olan...
Yüksek lisans tezi. — Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, 2011. — xi, 250 s. Bu araştırmada, Kıpçak Türkçesi metinlerindeki hayvan kavramına ilişkin söz varlığı bir araya getirilip incelenmiştir. Araştırmanın amacı, hayvan kavramından yola çıkarak Kıpçak Türkçesinin bu kavrama ilişkin söz varlığını ortaya çıkarmak ve bu sözcüklerin günümüz Türkiye Türkçesinde kullanıp...
Yüksek lisans tezi. — Ordu: Ordu Üniversitesi, 2019. — xii, 403 s. Çalışma, giriş, inceleme ve sonuç olmak üzere 3 bölüme ayrılmıştır. Giriş bölümünde, Kıpçak adı, Kıpçak tarihi, coğrafyası, dili ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca kelime grupları hakkında birçok dilbilimcinin görüşü sıralanmıştır. İnceleme bölümünde kelime grupları ele alınmıştır. Leyla Karahan’ın...
Erciyes: Orka Matbaacılık, Erciyes Üniversitesi, 2007. — Say. 93-117. — I. Uluslarası Sosyal Araştırmalar Sempozyumu. — Osmanlı toplumunda birlikte yaşama sanatı: Türk Ermeni ilişkileri orneği. — Erciyes Üniversitesi Yayını 153. Aleksandr Garkavets Gregorian Kıpçaklara ait metinlerin büyük bir bölümünü, transkribe ederek yayınlamıştır. Metinleri altı kısma ayırmış ve bizim...
Karadeniz Araştırmaları, 2005, Cilt 4, Sayı 4. — s. 21-38. Gregorian Kıpçak metinleri, bazılarının iddia ettiği gibi İkinci Dünya Savaşı esnasında yok olmamıştır. Metinler değişik ülkelerin müze ve arşivlerini zenginleştirmektedir. Gregorian Kıpçaklar konuştukları dili Hıpçak Tili, Kıpçak Tili, Kıpçakların Tili, Bizim til, Tatarça olarak adlandırıyorlar. Tebliğimizde Gregorian...
Yüksek lisans tezi. — Ankara: Gazi Üniversitesi, 2006. — iii, 258 s. Çalışmamızın ana kaynağını İstanbul Beyazıt Veliyüddin Efendi kütüphanesi 3092 numarada kayıtlı Et-Tu^etü’z-Zekiyye fı’l-Luğatî’t-Türkiyye (Türk Dilinde Güzel Kokulu Eser) adlı el yazması eser oluşturmaktadır. Müellifi bilinmeyen ve tarafımızdan yeniden Türkiye Türkçesine çevrilmiş olan bu eser, daha önce...
İstanbul, XI. Milli Türkoloji Kongresi, 2014. — 18 s. Kıpçak Türkçesi metinleri üç ayrı başlık altında İncelenmektedir. Memluk Kıpçak Türkçesi eserleri ile Kodeks Kumanikus yaklaşık aynı dönemde, farklı coğrafyalarda yazılmıştır. Kodeks Kumanikus ile Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi metinleri ise aynı coğrafyada farklı yüzyıllarda yazıya geçirilmiştir. Kuzey Türkçesini oluşturan...
Türk kültürü araştırmaları armağan dizisi, 21. — Türklük Biliminin ulu çınarı Zeynep Korkmaz armağını. — Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 2017. — 1-16 s. Codex Cumanicus'un birinci kitabı Latince-Farsça-Kumanca üç dilli bir sözlükten oluşmuştur. İkinci kitapta ise kelime listeleri, bilmeceler, Latince ve Türkçe kısa gramer bilgileri yanında çeşitli uzunluklarda dinî...
7. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu. Cilt I. — Elazığ: Fırat Üniversitesi, 2015. — s. 89-104. North Kipchak Turkish are analyzed as two separate sections. The first part of the 13th century through the end of the first half of the 14th century by Italian and German in the State of The Golden Army, written in the Latin alphabet and dictionary, grammar and text -contents...
Türkoloji el kitabı. — Anakara: Yunus Emre Enstitüsü, 2020. — 52-69 s. Harezm Türkçesi, Karahanlı Türkçesinden sonra ikinci bir edebî dil olarak 13. yüzyılda Harezm bölğesinde gelişmeye başlamış, 14. yüzyılda Harezm yanında Deşt-i Kıpçak’ta Altın Orda Devleti’nde de kullanılmış, her iki coğrafyanın ortak edebî dili olmuştur. Bu sebeple bazı araştırmacılar dönemi Harezm...
Gaziantep: 2006. — 520 s. Kıpçak Türkleri XI. yy.dan itibaren Karadeniz'in kuzeyindeki bozkırları yurt edinmişlerdir. Burada Ermenilerle birlikte yaşamaya başlayan Kıpçaklar. Ermenilerin dillerinden ve dinlerinden etkilenmişlerdir. Ermenilerin dini inançlarını benimseyen Kıpçaklar. oluşturdukları yazılı metinlerde Ermeni alfabesini kullanmaya başlamışlardır. Bu çalışmada dini bir...
Ankara: Ankara Üniversitesi. — Modern Türklük Araştırmaları Dergisi Cilt 3. — Sayı 4 (Aralık 2006) No 60, ss. 130-141. Armenians migrated the northern steppe of Black Sea from XI A.D., began to live together with Qypchaqs at Desht-i Qypchaq area. Armenians and Qypchaq Turks that lived together at this area from Qırım to Ukraine, Romania and Poland, had left a written heritage in...
Istanbul: Dar At-Tiba'at Al-'Amire, 1891. — 213 p.
Kitab Al-Idrak li-Lisan Al-Atrak (Türklerin Dilini Anlama Kitabı), 1312 yılında Asir Ad-Din Abu Hayyan tarafından Araplara Türkçe öğretmek için yazılmış Kıpçakça dilbilgisi kitabı ve sözlük.
Sözcük ve ekler konusunu ele alan bir dilbilgisi bölümü ve Arap alfabesine göre düzenlenmiş alfabetik Kıpçakça-Arapça bir sözlükten...
Ankara, 2010. — 9 s. Eski Türkçe dönemi Moğol fütuhatı ile son bulur. Orta Türkçe, XIII. yy’ın ilk çeyreğinde Türklerin dağıldığı Moğol fütuhatı ile başlar.
2. baskı. — Ankara: Ankara Üniversitesi yayınevi, 2016. — vi, 185 s. — (Ankara Üniversitesi Yayınları No: 395). — ISBN 9786051362625. Karahanlı Türkçesi ile Çağatayca arasında yer alan Harezm Türkçesi, dil tarihimizin dönemlendirilmesinde türkologların anlaşmaya varamadıkları bir dönem ve alanı kapsamaktadır. Bu konuda bazı türkologlar Harezm Türkçesini Çağataycanın ilk devresi...
Istanbul: Mehmet Ölmez, 2002. — 111 p.
Ата Айсу. Тюркский язык хорезмийско-золотоордынского периода (на тур. яз.)
Içindekiler:
Önsöz.
Harezm ve Tarihi.
Harezm Türkçesi.
Harezm Türkçesi Eserleri.
Harezm Altın Ordu Türkçesi Eserleri.
Harezm Türkçesi Dil Özellikleri.
Söz Varlığı.
Örnek Metinler.
Doktora tezi. — İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2023. — xxvii, 1151 s. Töre Bitiki, Gregoryan Kıpçakların hayatlarını düzenleyen, toplumsal ilişkilerini belirleyen bir hukuk metnidir. Mihitar Goş tarafından 12. yüzyılda Hay diliyle yazılan Dadastan Girk (Yargı Kitabı) 1518-1519 yılları arasında Hay dilinden Latinceye, 1523 yılında Kral I. Zigmont himayesinde Latinceden Lehçeye...
İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1945. — 431 s. Yazılı ürünlerle takip edilebilen yaklaşık 1275 yıllık bir geçmişe sahip Türk dili, bu tarihî süreç içerisinde pek çok lehçeye ayrılmış ve çeşitli coğrafyalarda hem yazı dili hem de konuşma dili olarak kullanılmıştır. Türkçenin, "Kıpçak Türkçesi" ya da "Kıpçak Dönemi" adıyla anılan tarihî süreci de, bilhassa yabancı...
Almaty, al-Farabi Kazakh National University, 2015. — 7 p. To date there are many different hypotheses about the socio-ethnic background of Egyptian Mamluks. Lately, research has been taking place that only connects the ethnic origin of Mamluks who ruled the lands of Egypt and Syria during XIII-XV centuries and sultans of that era such as Baybars, Qalauin, Qaitabai to only a...
Mediterranean Journal of Social Sciences. — Vol 6, No 5. — Rome: MCSER Publishing, 2015. — 575-581 p. To date there are many different hypotheses about the socio-ethnic background of Egyptian Mamluks. Lately, research has been taking place that only connects the ethnic origin of Mamluks who ruled the lands of Egypt and Syria during XIII-XV centuries and sultans of that era such...
Almaty: Akhmet Yassawi University, Eurasian Research Institute, 2015. — 21 p. (ERI Working Papers 008). The aim of the research is diachronically-synchronous and comparativehistorically research of Turkic-Arabic cultural and linguistic contacts in the Mamluk period (XIII-ХУ centuries) and the Kipchak culture and language in Egypt through the processing, translating and...
Yüksek lisans tezi. — Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, 2024. — xxix, 243 s. Bu çalışma, Harezm-Kıpçak Türkçesi dönemi içerisine dâhil edilen eserlerdeki meslek adlarının tespit edilmesi amacıyla oluşturulmuştur. Bu doğrultuda 32 adet eser taranmış, bu eserlerdeki meslek adları saptanmış ve saptanan meslekler uğraşı alanlarına göre sınıflandırılmaya çalışılmıştır....
Yüksek lisans tezi. — Ankara: Ankara Üniversitesi, 1997. — vii, 120 s. Şerhü'l-Menar, Arap fıkıh bilginlerinden Nesefî'nin kısaca Menaru'l-Envar adlı fıkıh kitabının Türkçe'ye yapılmış bir şerhi olup, eser, Kuzey grubuna giren Kıpçakçanın bir kolu olan Memlûk-Kıpçak Türkçesiyle yazılmıştır. Ketebe kaydındaki 1402 tarihi istinsah değil; teliftir.Bu kayda göre Mukbil b. Abdullah...
Erdoğan Üniversitesi, 2012. — 18 s. Memlûk devleti, 1250 yılında Mısır ve çevresinde çoğunluğu Türklerden oluşan kölelerin kurduğu bir devlettir. Yavuz Sultan Selim’in Ridaniye Seferine (1517) kadar hüküm sürmüştür. Halkının çoğu Arap olan bu devlette idareciler Türk’tür. Saray dili de Türkçedir. Bu yüzden Memlûklular döneminde halkın Türkçe öğrenmeye teveccühü fazladır. Bu...
Bilig, 2014. — 12 (81-92) Sözlükler, bir dilin söz varlığının derli toplu bir şekilde bulunduğu somut kaynaklardır. Bu makalede, Kazakistan'da yapılan sözlük çalışmaları incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Bu maksatla yazıda ağırlıklı olarak iki ana konu üzerinde durulmaktadır. İlk olarak tarihi sözlükler ve bu sözlükler üzerine Kazak bilim adamlarının yapmış olduğu çalışmalar;...
Yüksek lisans tezi. — Pamukkale Üniversitesi, 2019. — xxvi, 355 p. Bütün bu Türk boyları zamanla, kuzeyde devam ettiremedikleri devlet ve medeniyeti bu yabancı diyarda meydana getirebilmişlerdir. Memlûk devletinde, Türk sultanlarının başta bulunmaları, ordunun ve hâkimiyetin Türklerin elinde olması, Türkçeye ilgiyi artırmış ve Araplara Türkçeyi öğretmek için çeşitli eserler...
Yüksek lisans tezi. — Erzurum: Atatürk Üniversitesi, 2011. — xiv, 162 s. Bu araştırmanın amacı, Kıpçak dönemi eserlerini Türkçe öğretim yöntemleri açısından incelemek, söz konusu eserlerin yabancılara Türkçe öğretimindeki yeri ve önemini belirlemek ve bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlamaktır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi yöntemi...
Yüksek lisans tezi. — Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2019. — xii, 173 s. Başka diller ile karşılaştırıldığında Türkçe, söz varlığı açısından daha zengin bir yapıya sahiptir. Bu söz varlığının büyük çoğunluğu atasözü, deyim, ikileme ve ilişki sözleri gibi kalıplaşmış söz birliklerinden oluşmaktadır. Kalıplaşmış söz birlikleri, belirli bir zaman içerisinde oluşan, toplumun...
București: Editura Academiei, 2008. — Limba română, LVII (4), p. 434-459. În anul 2000, regretatul profesor Vladimir Drimba a publicat, în limba franceză, o nouă ediţie diplomatică, însoţită de facsimile, a manuscrisului cunoscut sub numele de Codex Comanicus1, cel mai important izvor de cunoaştere a limbii poporului turcic migrator care a dominat politic un vast teritoriu ce se...
Doktora tezi. — İzmir: Ege Üniversitesi, 2024. — xxvii, 509 s. "Arap Gramercilerin Gözünden Memlūk Kıpçak Türkçesi Grameri" isimli tez çalışması, 13-16. yüzyıllar içerisinde Mısır-Suriye sahasında konuşulmuş olan Memlūk-Kıpçak Türkçesinin Arap gramercileri tarafından nasıl anlatıldığını ve verdikleri bilgilerin ne oranda doğru olduğunu ortaya koymak için hazırlanmış bir...
Yüksek lisans tezi. — Ankara: Ankara Üniversitesi, 2024. — vii, 610 s. Kıpçakların yoğunlukta olması sebebiyle "Deşt-i Kıpçak" olarak bilinen, bölgeye Ermenilerin 11. yüzyıldaki göçü sonucu bu bölgede Ermeni ve Kıpçak temasları başlamıştır. Bu durumun doğal bir sonucu olarak iki topluluk kültürel anlamda birbirini etkilemiş ve bu etkileşim aracılığıyla karma bir dil meydana...
Araştırma makalesi. Research article. — The Journal of Academic Social Science Studies. — Number: 65. — Spring I, 2018. — p. 105-122. Türk dilinin en eski metinlerinden itibaren görülen ve yüzyıllar içerisinde çeşitlenerek günümüze ulaşan ikilemeler ifadeye çeşitli anlam incelikleri -güçlendirme, çoğaltma, abartma gibi- katmakla birlikte, yeni kavramların türetilmesi,...
Uluslararası Türk Dünyası’nda İlmi Araştırmalar Sempozyumu Bildirileri. — 29-31 Mayıs, Kastamonu. — Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi, 2016. — 537-552 s. Dil ilişkisi, kişisel veya kitlesel farklı dil konuşurlarının çeşitli sebeplerle, dil ilişki alanında bir arada bulunmasıyla gerçekleşir. İkidilli veya çokdilli kişilerin ses, biçim,...
Ankara, Karadeniz Araştırmaları, Kış 2007. — Cilt 12, Sayı 12, sayfalar 15 - 24. Ermeni Kıpçakçası ses bilgisi ve gramer özellikleri açısından Karaimce, Kumanca, Urum ve Kırım Tatarcasıyla büyük bir benzerlik göstermektedir. Ermeni Kıpçakçası, XI-XIV yy'da Macaristan ve Kuzey-Doğu Avrupa'da Kıpçak-Kumanların konuştuğu ve Codex-Curnanicus'ta da kullanılan dildi. Aynı şekilde...
Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, Cilt 14, sayı 1. — s. 137-151. Ermeni Kıpçakçasının söz varlığında Arapça, Farsça, Ermenice ve Slavca (Lehçe, Ukraynaca ve Rusça) kökenli kelimeler bulunmaktadır. Bu makalede Ermeni Kıpçakçasına Slav dillerinden geçen kelime türleri ve bu kelime türlerinin uğradıkları ses olayları üzerinde durulmuştur.
Budapestini Editio Scient. Academiae Hung. 1880
Codex Cumanicus, bibliothecae ad templum divi Marci Venetiarum. Primum ex integro edidit. Prolegomenis notis et compluribus glossariis instruxit Comes Géza Cuun, Acad. Sc. Hung. Sodalis.
Кодекс Куманикус (лат. Codex Cumanicus, «Словарь кыпчакских языков») — известный письменный памятник куманского (старокыпчакского) языка...
Araştırma makalesi. Research article. — Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. Journal of Turkish World Studies. — Cilt: 11 - Sayı: 1, Yaz. — İzmir: Ege Üniversitesi, Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü, 2011. — s. 25-32. Makalede Türklerin Kıpçak lehçesini konu+an boyların arasında dola+an bilmecelerin bir araya getirilmesiyle hazırlanan “Kodeks Kumanikus” eseri, eserde geçen...
Warszawa: Komitet Nauk Orientalistycznych PAN. — Rocznik Orientalistyczny, T. XLII, Z. 1, 1981. — str. 5-26. L'arméno-kiptchak (ou arméno-qyptchaq) est une langue turque connue par des textes écrits dans le royaume de Pologne, aux xvie et xviie siècles. La particularité de l'arméno-kiptchak, comme son nom l'indique, est d'être une langue utilisée par des communautés arméniennes2...
İstanbul: 2009. — 268 s. 19. yüzyılda hazırladığı sözlüklerden biri de Lehçe-i Türkiyye-i Memalik-i Mısır adlı eseridir. Bu eserde Kıpçak Türkçesine ait kelimelerin Batı Türkçesindeki anlamları verilmiştir. Eserimizin sadece sözlük olarak değil, eski dil sahasına yeni bilgiler getiren bir eser olarak değerlendirilmesinin daha doğru olacağını düşünüyoruz.
Yüksek lisans tezi. — Fatih Üniversitesi, 2009. — v, 238 s. Bir dilin temelini oluşturan sözlükler çok eski bir geçmişe sahiptir.Sözlüklerde örnek olarak yer alan atasözler, deyimler aynı zamanda o kavmin kültürünü da ifade etmektedir.Türk sözlükçülüğün temelini Kaşgarlı Mahmut'un Divanü Lügati't-Türk adlı eseri oluşturmaktadır. Dolaysıyla Türk sözlükçülüğü Kaşgarlı Mahmut'a...
Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Türk Dili Bilim Dalı için Öngördüğü Yüksek Lisans Tezi. — Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004. — 469 s. Kıpçak Türkçesi eserlerinden ve bu alanda yapılagelmiş araştırmalardan yola çıkılarak, Türkçenin fazla dokunulmamış bir konusu olan soyut isimler, Türkçenin bu alanı üzerinde araştırılmaya çalışıldı. Sınırları ancak...
Bucureşti: Editura Biblioteca Bucureştilor, Lucrările Simpozionului Internaţional Cartea, România, Europa, 2009. — 531-549 p. The existence of Turkic in the Balkans and Eastern Europe, the Danube Bulghard (the 7th century A.D.), the Khazars (the 9th century A.D.), the Pechenegs, and the Oghuzs (the 11th century), the Cuman-Kipchaks ete. can be considered in two main periods: the...
Doktora tezi. — Ankara: Gazi Üniversitesi, 2024. — xxii, 797 s. Bu çalışmada yazarı bilinmeyen ve Memlük Kıpçakçasının söz varlığını temsil eden Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî adlı sözlük değerlendirilmektedir. Sözlük, H 743 (MS 1343) yılında Halil bin Muhammed el-Konevî adlı Konyalı bir Türk tarafından istinsah edilmiş çok dilli sözlük ve gramerdir....
Doktora tezi. — İzmir: Ege Üniversitesi, 2015. — 1920 s. Bu çalışmada tarihî Kıpçak Türkçesinin metni olan Codex Cumanicus incelenmiştir. Çalışmamız Giriş, Metin, Tıpkıbasım ve Tarihî-Karşılaştırmalı Söz Varlığı olmak üzere dört ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümü Codex Cumanicus hakkında yapılan çalışmaları, Codex Cumanicus'un içeriğini ve yöntem hakkında bilgileri...
Vilnius: Vilnius University. — Acta Orientalia Vilnensia 13 (2016): 35–43. The aim of the article is to point out the lack of research on palaeography and orthography of the Codex Cumanicus. The article deals with the use of symbols used to denote the consonants /š/ and /ŋ/ of the religious texts in the “German part” of the manuscript. The texts can be divided into two sections:...
Kopenhagen: Einar Munksgaard, 1942. — 315, 12 s. Кодекс Куманикус (лат. Codex Cumanicus, «Словарь кыпчакских языков») — известный письменный памятник куманского (старокыпчакского) языка начала XIV века (1303 г.), единственный список которого хранится в библиотеке собора Святого Марка в Венеции. Составлен миссионерами на основе разговорного языка западной ветви кыпчаков. Основное...
Ankara, KBY, 1992. — 238 s. — ISBN: 975-17-1026-X Codex Cumanicus (Kodeks Kumanikus), Karadeniz’in kuzeyindeki Kıpçak Türklerinden (Kumanlar) İtalyanlar ve Almanlar tarafından 14. yüzyılda derlenmiş iki bölümlük bir eserdir. Sözlük-metinler derlemesi olarak sayılabilecek eserin adı Latincedir ve Kuman Kitabı olarak Türkçeye çevrilebilir. Codex Cumanicus'un Türkçe sözlük dizini.
Doktora tezi. — Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, 2018. — xviii, 313 s. Dilin çok yönlü bir olgu olması, onun sahip olduğu anlam üretme kabiliyetinin de çok yönlü olarak incelenmesini gerektirmiştir. Çeşitli etkenlerle sürekli bir değişme ve gelişme niteliği taşıyan anlamın biçim düzeyine indirgenemeyeceği düşüncesi çağdaş dilbilim yaklaşımlarının dile işlevsel...
On the rights of the manuscript. — Abstract of the dissertation for the degree of Doctor of Philosophy. — Baku: Baku State University, 2021. — 32 p. Major - 5710.01 – Turkic languages. Field of science: Philology – Linguistics. — This work also embraces the signs of more previous social, religious and daily life besides the features of that periodical Turkic language by...
Ankara: Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. — Volume 8/9 Summer 2013. —p. 1603-1611. Bugün elimizde Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesiyle yazılmış farklı konuları muhtevi pek çok metin bulunmaktadır. Bunların belli başlıları tarihî vakayinameler, kanun kitapları, mahkeme sicil defterleri ve tutanakları, dil...
Turkish Studies, 2010. — 33 s. Kıpçak Türkçesi Türk dilinin XIII. yüzyıldan XVI. yüzyıla kadar Güney Rusya steplerinden, Orta Doğu coğrafyasına (başta Mısır ve Suriye olmak üzere) kadar uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmuş önemli kollarından biridir. Bu çalışmada Kıpçak Türkçesiyle yazılmış eserlerden hareketle meslek adlarının içerik ve yapı bakımından belirlenmesi...
Ankara: Hacı Bayram Veli Üniversitesi. — Dil Araştırmaları, Bahar 2017/20. — 49-56. Codex Cumanicus sahip olduğu sözvarlığıyla sadece Kıpçak Türkçesi için değil aynı zamanda Kumanların/Kıpçakların kültür etkileşimi gerçekleştirdikleri milletler için de son derece değerli bir eserdir. Codex Cumanicus yayımımızın ön sözünde eserin söz varlığı üzerine çalışmalarımızı sürdüreceğimizi...
Ankara: Gazi Üniversitesi. — Gazi Türkiyat, Bahar 2017/20. — 9-24. Codex Cumanicus’taki Moğolca alıntı kelimelere bugüne kadar pek çok çalışmada bir şekilde temas edilmiştir. Bilhassa Poppe’nin yazdığı Almanca - makale bu bağlamda önemlidir. Lakin bu çalışma bazı yönlerden Poppe’den ayrılmaktadır. Poppe’den farklı olarak Codex Cumanicus’un söz varlığı tekrar gözden geçirilerek...
Uludağ Üniversitesi: Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı: 6/3 2017. — s. 1285-1292. Codex Cumanicus‟un söz varlığı sadece tarihî Kıpçak Türkçesi için değil aynı zamanda Kumanların/Kıpçakların bir etkileşim içine girdikleri milletler için de son derece değerli bir eserdir. Codex Cumanicus çalışmamızın ön sözünde eserin söz varlığı üzerine çalışmalarımızı...
Araştırma makalesi. Research article. — Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD). — Cilt: 4 Sayı: 1, Haziran. — Elâzığ: Fırat Üniversitesi, 2020. — 16-41 s. Türkçenin derlemeye dayalı ilk bilmeceleri 13. yüzyılın sonu ile 14. yüzyılın başlarında yazıldığı tahmin edilen Codex Cumanicus’un 60a-60b sayfalarında kaydedilmiş olan dördü cevapsız 47 adet bilmece...
Doktora tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2014. — xvii, 710 s. Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesinde Fiil başlıklı bu tezde Karadeniz'in kuzeyindeki sahada 1521-1699 yılları arasında, Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi ile meydana getirilmiş olan eserlerden Aleksandr Garkavets tarafından yayımlanmış olan metinler esas tutulmuştur. Bu tez altı ana bölümden oluşmaktadır. Bu bölümler:...
Ankara: TTK, 1997. — 195 s. Çalışmamızı "Harezm Türkçesi" olarak seçmemizdeki amaç, bu devrenin ve sahanın Karahanlı Türkçesi'nden Çağatay Türkçesine "geçiş dili" hüviyetini taşımasındandır. Bunun yanında Harezm Türkçesi, Oğuz-Kâşgar, Kıpçak-Kanklı gibi Türk şivelerinin karışımı olması hasebiyle önemli bir yer teşkil etmektedir. Çalışmamızı "Harezm Türkçesi ve Grameri" olarak...
Çev. Musa Salan. — Ankara: Dil Araştırmaları, Sayı 11, Güz 2012, 185-195 ss. Türkoloji literatürü göstermektedir ki, geçen iki yüzyılda Kıpçak Türkçesi flolojisi hem hacim hem de derinlik anlamında büyümüş, Türkçe (Turkic) çalışmalarının önemli bir dalı hâline gelmiştir. Bu ifadenin değerini vurgulamak adına, G. Kuun, K. Grønbech, L. Ligeti ve diğerlerinin Codex Cumanicus üzerine...
Doktora tezi. — Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, 2023. — xiv, 897 s. 1250-1517 yılları arasında Mısır-Suriye sahasında hüküm süren Memluk Devleti'nde, yöneticilerin büyük bir çoğunluğu Türklerden oluştuğu için bu dönem Arapçaya karşı Türkçe ağırlık kazanmıştır. Memluk sahasında Türkmen (Oğuz) ve Kıpçak unsurların birlikte yaşıyor olmaları dolayısıyla bölgede...
Yüksek lisans tezi. — Ardahan: Ardahan Üniversitesi, 2017. — vii, 338 s. Çalışmada, Gregoryen Kıpçakların XVI-XVII. yüzyılda yazıya geçirdikleri manevi mirasları olan Töre Bitiği ve diğer yazılı belgeler ele alınmıştır. Giriş bölümünde Töre Bitiği ve onun günümüze kadar hangi evrelerden geçtiği ve nasıl bir toplumda yazıldığından söz edilmiştir. Birinci bölümde Gregoryen...
Nach der Leidener Handschrift hrsg. und erläutert von M. Th. Houtsma. — Leiden: E.J. Brill, 1894. — 12, 114, 74 s. Inhalt . Einleitung . Die Handschrift und deren Inhalt. Von dem türkischen Dialekte des Glossars. Erster Theil . Die Grammatik. Zur Phonetik. Zur Etymologie. Das Nomen. Das Pronomen. Das Verbum. Zweiter Theil . Das Wörterverzeichniss. Zusätze und Berichtigungen....
Nach der Leidener Handschrift hrsg. und erläutert von M. Th. Houtsma. — Leiden: E.J. Brill, 1894. — 12, 114, 74 s. Inhalt . Einleitung . Die Handschrift und deren Inhalt. Von dem türkischen Dialekte des Glossars. Erster Theil . Die Grammatik. Zur Phonetik. Zur Etymologie. Das Nomen. Das Pronomen. Das Verbum. Zweiter Theil . Das Wörterverzeichniss. Zusätze und Berichtigungen....
Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Cilt 6, Sayı 2. — 2017. — s. 638-643. The Codex Cumanicus is a unique manuscript of language of the Turkic people at the end of thirteenth and beginning of fourteenth century of our era, contains Latin Persian Cuman and German words, early Cuman riddles, collection of religious texts. The Codex may be divided into two distinct...
Seoul: Institute of Altaic Studies, SNU, 2015. — 22 p. This paper attempts to work out some principles of the establishment of those Old Kipchak words which are distinctive from other Old Turkic languages. Old Kipchak is a language that was spoken in two periods, one Early Old Kipchak from the late-8th century when it first appeared to the mid-11th century, the other Late Old...
Doktora tezi. — Ankara: Gazi Üniversitesi, 2024. — xvi, 705 s. Emotions are one of the most basic components of human life and maintain their importance in all developmental periods of the individual. Emotions are messages that come from people's inner world and are reflected in the outside world. Language is the most important tool people use to share their emotional...
Yüksek lisans tezi. — Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, 2016. — xvii, 217 s. Bu çalışma, 1950 yılında Arisdages Timuryan tarafından Ermeni harfleriyle Türkçe yazılmış İnciler (Koharner)adlı dua kitabının Tük Latin alfabesine aktarımı ve ses bilgisini ortaya koymaktadır. Giriş bölümünde Ermenilerin tarihçesi, dini, Dünya ve Türkiye Ermenileri, Ermeni adı,...
Doktora tezi. — Ankara: Gazi Üniversitesi, 2014. — xvi, 549 s. Bu çalışmanın amacı, tarihî Kıpçak Türkçesinin iki önemli kolunu oluşturan, Karadeniz'in kuzeyinde bugünkü Ukrayna topraklarında filoloji, hukuk, din (Hristiyanlık), edebiyat, doğa bilimleri, felsefe ve ziraatçilik gibi birçok sahada önemli eserler vermiş Ermeni harfli Kıpçak Türkçesi ile Mısır coğrafyasında dil,...
Türk Kültürü. — Sayı 2. — Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 2017. — s. 47-62. Cengiz’in torunu Batu Han’ın tarihin en kapsamlı askerî seferini yapması sonucunda Karadeniz ve Balkanlar üzerinden Mısır coğrafyasına paralı asker olmak için gelen Kıpçakların, zamanla siyasi gücü ele geçirip Eyyübî hanedanını yıkmasıyla Memlük Devleti tarih sahnesine çıkmıştır. Yönetici...
Karadeniz Araştırmaları. — Sayı 39. — Güz 2013. — s. 187-203. Alt anlamlılık (hyponymy), kısaca bir kavramın kapsamındaki sözcükler, bir türe ait cins adlardır. Alt anlamları kapsayan bütüncül yapı ise üst anlamlılık terimiyle ifade edilir. Kavram alanı konusu içerisinde yapılan bu türden sınıflandırmalar, dildeki hiyerarşiyi göstermesi ve anlambilimsel incelemeleri...
Turkish Studies, 2013. — Volume 8/1 Winter. — Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi. — s. 1839-1865. Bu makalede de Codex Cumanicus’un hayvan adları söz varlığı irdelenmiş; tarihsel ve modern Türk dili alanında karşılaştırılmıştır. Bu inceleme sonunda, Codex Cumanicus’taki hayvan adlarının yüzde sekseninin Türkçe ilk metinlerden itibaren tanıklandığı görülmüştür. Codex...
Niğde: 2006. Türklük Bilimi Araştırmaları 20. Sayı. — 105-124 s. — ISSN: 13007874. That Turkish influence increased in Mamluke State set up in Egypt and Syria enabled Turkish to be important language in the region. Turkish dictionary and grammar books that were written in the 13-14 centuries are so important that they reflect regions and terms language characteristic. Turkmen...
Yüksek lisans tezi. — İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2011. — xx, 706 s. Bu çalışma, Ermeni harfli Türkçe eserler ile üzerine çalışılan eser ve eserin yazarı hakkında genel bilgi veren giriş kısmı, metnin imlâ ve dil özelliklerinin incelenmesi, metin, dizin ve sözlük ile metnin tıpkıbasımından oluşmaktadır.Ermeni alfabesi, 'b, ç, h, k, p, r, t, v, y' gibi sessizlerin, eskiden...
Ankara: TDK, 1994. — 164 s. — ISBN: 975-16-0617-9 Kıpçak Türkçesi kaynaklarından Muînü’l-mürîd üzerine hazırladığı henüz yayımlanmamış bir çalışması daha vardır. P.S. Внимание! Слабый скан!
İstanbul, 2012. — 487 s. Bu tez çalışmasında Türk dil ve kültür tarihinin önemli eserlerden biri olan Codex Cumanicus'taki eylem ve eylem yapımı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada Kaare Grønbech'in Komanisches Wörterbuch, Türkischer Wortindex zu Codex Cumanicus adlı eseri esas alınmıştır. Codex Cumanicus'taki bütün eylemler belirlenmiş, bu eylemler kök eylemler ve türemiş...
Doktora tezi. — İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, 2012. — x, 487 s. Bu tez çalışmasında Türk dil ve kültür tarihinin önemli eserlerden biri olan Codex Cumanicus'taki eylem ve eylem yapımı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada Kaare Grønbech'in Komanisches Wörterbuch, Türkischer Wortindex zu Codex Cumanicus adlı eseri esas alınmıştır. Codex Cumanicus'taki bütün eylemler...
Ankara: Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü Teknikokullar. Dil Araştırmaları, Sayı 10, Bahar 2012. — 17-81 ss.
Bu yazıda öncelikle XVI. yüzyılda Batı Ukrayna'da (L'vov, Kamenets-Podol'sk) Ermeni harfli Kıpçak Türkçesiyle yazılmış Töre Bitigi (Kanun Kitabı) adlı eser tanıtılacak, daha sonra eserde geçen temel Türkçe hukuk terimleri...
Makale. — Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi (Journal of Turkish World Studies) XIII/1 (Yaz 2013), s. 173-212. A Turkish proverbs book with the Armenian letters . Bu makale, Ermeni harfli Türkçe bir atasözü kitabı hakkındadır. Kitapta 355 atasözü vardır. Atasözleri önce Ermeni alfabesiyle yazılmış, daha sonra Almancaya tercüme edilmiştir. Kitapta kaynaklarda göremediğimiz...
Yüksek lisans tezi. — Fatih Üniversitesi, 2014. — xiv, 248 s. Bu çalışma, Ermeni harfleriyle Türkçe olarak yazılan "Parebaşdutyun Yahod Dindar Ömür Tabiatının Üzerine Bazı Muhtasar Tarifler" isimli eserin, Latin Alfabesine çevirisini, metnin dil incelemesini, sözlüğünü ve tıpkıbasımını içermektedir. Elimizdeki eser 1861 yılında, İstanbul'da H. Minasyan'ın Basmahanesinde tab...
Yüksek lisans tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2021. — xiii, 565 s. Ses ve anlam değişmeleri lehçeler arasında görülebilen, bir dilin lehçelerindeki ayırt edici özelliklerden birisidir. Ses değişmeleri kelime başlarında, kelime ortalarında ve kelime sonlarında görülebilir. Lehçeler arasındaki bu ses değişmelerinin en önemli sebeplerinden birisi de lehçeler arası zamanla...
Doktora tezi. — Ankara: Gazi Üniversitesi, 2014. — xii, 469 s. Türk dilinde sözlük yazma geleneği çok eski dönemlere gitmesine rağmen bu alandaki çalışmalar ülkemizde son zamanlarda artmaya başlamıştır. Bugün sözlük bilimiyle ilgili çalışmalara bakıldığında uygulama kısmı olan sözlük yazmanın, teori kısmına göre daha ileride olduğu gözlenmektedir. Bu gerçekten hareketle tezde...
S. Boranbaev, A. Meirbekov, B. Kulzhayeva. — B&M Publishing, Humanities in the 21st century: scientific problems and searching for effective humanist technologies, 2016. — p. 38-42. The outlook, traditions, beliefs, household way and written petroglyph heritage of medieval Kipchak are the most valuable source for definition of etymology of many anthroponyms of modern Kazakh...
Yüksek lisans tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2014. — xxvi, 447 s. Bu çalışma, 16. yy. Gregoryen Kıpçakçası ürünlerinden olan Töre Bitiki (Kanun Kitabı) adlı hukuk metninin dil özelliklerini ortaya koymayı, dolayısıyla Gregoryen Kıpçak Türkçesiyle ilgili araştırmalara katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın giriş kısmında çok fazla ayrıntıya girilmeden Kıpçaklar ve...
Warszawa: Uniwersytet Warszawski. — Rocznik Orientalistyczny, VI, (1928) 1929. — s. 210–215. Le Codex Cumanicus st un manuscrit nical du debut de 14e siecle, anonyme, crit n caracteres atins selon es normes rthographiques talo- latines t en partie llemandes) uelque art n Descht-i iptchaque cciden- tale correspondant peu pres ux Ukraine t Russie uropeenne eridionale, actuelles. l...
J. Ekscelencji Seraji Szapszałowi w dziesięciolecie Jego ingresu . — Wilno: Znicz, 1938. — 16 str. Tak zwaną kipczacką gałąź języków tureckich, do których rozwidleń zalicza się też karaimski i mówiące nimi ludy, znamy dotychczas jeszcze bardzo niedokładnie. Bo popatrzmy tylko! Tak blisko z karaimskim spokrewniony język kumański (połowiecki) zachował się w jednym zaledwie...
Yüksek lisans tezi. — Erzincan: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, 2021. — xi, 175 s. Memlûk Kıpçak Türkçesi dönemi eserleri Türk dili tarihi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu dönem eserlerinden olan Baytaratu'l Vâzıh ise üzerinde çok fazla dil incelemesi yapılmayan önemli bir eserdir. Araştırmada, Baytaratu'l Vâzıh'ta isim çekim eklerinden hâl ekleri bütün yönleriyle...
İstanbul, Fatih University, 2004. — 8 p. Starting from the 13th century, the Crimean Armenians got in close contact with the Kipchaks. As mentioned above, a significant number of Kipchaks living in the Crimea, around the Black Sea and the Caucasus at that time were already Christians. Cahen, depending on Ibnu’l-Esir, conveys that even at the beginning of the 13th century Kipchaks...
İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi. — İlmî Araştırmalar: Dil, Edebiyat, Tarih İncelemeleri Dergisi, Sayı 17, 2004. — s. 133-141. Armenians since the 13 century have intensive cultural relations with Kipchak Turks in Crimea. As a result of intensive contacts adopted Armenians Kipchak Turkish, spoke Kipchak at their homes, prayed in Kipchak at their churchs; written...
Acta Orientalia Vilnensia. — 2016. — Vol 13. — p. 11-33. In this article the semantic field of the Armeno-Kipchak word arï/ari “holy, sacred” is examined on the basis of Töre Bitigi (Wrocław version), which is an Armeno-Kipchak version of the Old Armenian law code Datastanagirk’. This magistrative juridical text was based in a large part on ecclesiastical prescriptions....
With the prolegomena to the Codex Cumanicus by Louis Ligeti. — Budapest: Magyar Tudományos Akadémia Könyvtár, 1981. — 54, cxxxiv, 395 oldal. — ISBN: 963730147X. It has been over a hundred years now since Géza Kuun published the complete text of the Codex Cumanicus , together with a lengthy introduction, ample footnotes, several indices, and even an «Addenda et Corrigenda». Géza...
Budapestini: Editio Scient. Academiae Hung., 1880. — cxxxiv, 395 p. — (Bibliotheca Ad Templum Divi Marci Venetiarum). Cotlex latino-persico-ciimanicus, quem niinc primum ex integro luci publicae damus, in catalogo codicum bibliothecae ad templum divi Marci Venetiarum consilio et labore quondam celeberrimi hujus bibHothecae praefecti Antonii Zanetti conscripto sic breviter signatus...
The Dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy. — Columbia University, 1982. — v, 438 p. This dissertation is an historico-linguistic evaluation of the Kipchak Turkic (pre-Ottoman) lexical material in contemporary Romanian. In the absence of valid criteria for distinguishing between Ottoman and other Turkic elements,...
Darasat Iqlimiyya, 2006. — 13 p. The Turkish migration began at hundred of years before Christ from the north of the blanck Sea, accompanied by the migration of Al Hamn And Al Khazar tribes, which went further inside Europe and continued on successively till the fifteenth century, the result of these developments was the existence of new dialects called the North-West language or...
American Journal of Applied Sciences 2016, 13 (11): 1184-1192. The article is devoted to the consideration of the development and formation process of the written Turkic languages from the beginning of the XX century. The research is based on the construction of separate lexicology of Turkic languages on the materials of Kazakh, Kyrgyz, Bashkir, Kumyk, Nogai and Tatar languages....
Doktora tezi. — İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2014. — xiv, 623 s. Tarihî Kıpçak Türkçesi'nin bir kolu olan Gregoryan Muhiti Kıpçak Türkçesinin mahkeme tutanakları çalışmamıza konu olmuştur. Çalışma, giriş, metin, dizin ve tercüme bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümü Kıpçaklar ve Kıpçak Türkçesinin tarihî seyrini anlatmaktadır. İnceleme bölümünde metnin yazım ve dil...
Doktora tezi. — İzmir: Ege Üniversitesi, 2018. — xiii, 388 s. "Memlûk Kıpçak Türkçesinde Ekler ve İşlevleri" adlı çalışmamızda, 1250-1517 yılları arasında Mısır ve Suriye'de Memlûk Kıpçak Türkçesi ile kaleme alınıp günümüze kadar ulaşmış olan metinlerden elde edilen ekler tespit edilmiştir. Tespit edilen eklerin işlevleri ve cümleye kattıkları anlamlar ortaya çıkarılmıştır. Söz...
X. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildiri Kitabı. — Eskişehir, 2018. — ss. 1126-1131. Türkler Memluk sahasına 7. yüzyıldan itibaren gelmeye başlamışlar. Zamanla bu coğrafyada nüfusları ve etkinlikleri artmıştır. Buna eş olarak aynı coğrafyada bulunan ve kendileri ile çeşitli şekillerde temas etmiş komşuları ile kültür alışverişi yapmışlardır. Bu kültür alışverişinin...
İstanbul, Üçler Basımevi, 1949. — 71 p. Çeviren; : Besİm Atalay. “Eş-Şüzür-üz-Zehebiyye vel-Kitai'l-Ahmediyye fil-Lügat-it-Türkiyye” Molla Salih tarafından Mısır Kadısı Şerif Muhammet el-Hüseynî el-Cemazî’nin oğlu Ahmet’e Türkçe öğretmek için neşredilmiştir. Eserin yazılış tarihi belli olmamakla birlikte Mısır’ın Devlet-i Aliyye hakimiyeti zamanında ve XVII. yüzyılda yazıldığı...
Leiden: Brill. — Oriens, Vol. 35 (1996), pp. 193-258. Le Codex Cumanicus est un manuscrit unical du début de 14e siècle, anonyme, écrit en caractères latins (selon les normes orthographiques italo -latines et en partie allemandes) quelque part en Descht-i Kiptchaque occidentale - correspondant à peu près aux Ukraine et Russie européenne méridionale, actuelles. Il est conservé à...
The Journal of Academic Social Science. — Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. — Yıl: 9. — Sayı: 114. — Mart 2021. — s. iv, 128-144. Imperative mood in Mamluk Kipchak . Tarihî Türk lehçeleri arasında önemli bir yere sahip olan Memlûk Kıpçak Türkçesi, 1250-1517 yılları arasında Mısır ve Suriye sahasında hüküm süren Memlûk Devletinde yaşayan Türkler tarafından meydana...
Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi / Journal of Turkish World Studies. — Cilt: VIII, Sayı 2. — İzmir, 2008. — s. 141-149. Macaristan’daki Kıpçak folkloru hakkında söze başlamadan önce, Kıpçakların Macaristan’a nasıl geldiklerini anlatmak doğru olacaktır. Macaristan’da Kıpçaklara Kunlar, Kumanlar adları verilmektedir. İlmi literatürde “Kun” adlandırması, sıkça yer almaktadır....
Doktora tezi. — Ordu: Ordu Üniversitesi, 2025. — xix, 759 s. Her toplum tarihî süreç içerisinde çeşitli inanç sistemine dâhil olmuştur. Her bir inanç sistemi beraberinde kendi söz varlığını da getirmiş, bundan dolayı her dilin dinî söz varlığı sürekli bir değişime uğramıştır. 8. asırdan itibaren yazı dili olarak karşımıza çıkan Türk dili, tarihi süreçte gelişimini sürdürerek...
World Science - Philology. — №8 (36). — Vol. 3, August. — Warsaw: RS Global Sp. z O.O., 2018. — pp. 57-61. The purpose of the study is to determine the status of the Kypchak language in the political, social and intellectual history of Egypt during the period of Mamluks’ rule. To clarify the situation, we have made an overview of the few primary and secondary sources that deal...
IRA-International Journal of Education & Multidisciplinary Studies. — Issue 03, September. — Institute of Research Advances, 2018. — pp. 54-60. The purpose of our work was to analyze the ethnic realities of the Kipchak language in order to establish its similarities and differences with modern Turkic languages for which this medieval language was a proto-language. The written...
İstanbul, 2015. — 359 s. Memlûk Kıpçakçası XIII. yüzyıldan itibaren Mısır ve Suriye’ye köle olarak gelen ve burada önce askerî idareyi, sonra da devleti ele geçirerek ana yurdundan çok uzak bölgelerde devlet kurmayı başaran bir Türk kavminin oluşturduğu yazı dilinin adıdır. Daha ziyade gramer, fıkıh, okçuluk, atçılık, veterinerlik alanlarında eserlerin yazıldığı bu Türk şivesiyle...
Sarajevo, Bosnia and Herzegovina, Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi 17-19 Mayıs 2013, say. 555-564. Hâl ekleri, eklendikleri kelimelerin diğer kelime ve kelime gruplarına anlamca bağlanmalarını sağlayan çekim ekleridir. Hâl eklerinin belli işlevleri bulunmaktadır. Bu eklerin bazı işlevleri benzer ya da aynı olabilmektedir. Hâl eklerinin benzer ya da aynı işlevde...
Ankara: Hacettepe Üniversitesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, 2018. — 44 s. Codex Cumanicus’taki bilmeceler bu çalışmayla dördüncü kez yayımlanmış oluyor. Oldukça iyi korunmuş olan orijinal, Graf Géza Kuun’un yayımladığı Codex Cumanicus’un 60a ve 60b [119-120] sayfaları arasında bulunuyor. Bu konuyla ilgili sonraki bütün araştırmaların öncüsü durumundaki bu...
Halle (Saale): Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft : ZDMG / Deutsche Morgenländische Gesellschaft, 1847. — s. 577-608. Die Rätsel des Codex Cumanicus gelangen in dem vorliegenden Artikel zum vierten Male zur Ausgabe. Das in verhältnismäßig gutem Zustande erhaltene Original befindet sich auf Seite 60 r und 60 v des Codex Cumanicus, den Graf Geza Kuun...
Doktora tezi. — Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2022. — xxiv, 1100 s. Geniş bir coğrafyada etkin olan Kıpçak Türkleri, Mısır ve Suriye topraklarına paralı asker ve köle olarak gelmişlerdir. Zamanla ülkenin yönetiminde aktif rol oynamışlardır. Bu topraklarda farklı etnik topluluklarla birlikte yaşayan Kıpçak Türkleri, yaşadıkları bu coğrafyada farklı türden birçok...
Астана, Материалы II Форума гуманитарных наук Великая степь. Часть 2. — 2017. — с. 395-400. The Mamluks were originally purchased as slaves from mostly the Kipchak tribes and the Circassians living on the southern steppes of Russia and the Caucasus and were brought to Cairo and other important military centers. After extensive military training in these military centers, the...
Doktora tezi. — Serdivan: Sakarya Üniversitesi, 2021. — 3, xx, 572 s. Yapım eki, anlam değiştirme işlevine sahip morfemlerden oluşmaktadır. Eklendiği kelimenin anlamını değiştirerek başka anlamlı kelime türetir. Dil, gelişen ve değişen dünya içerisinde söz varlıklarına yeni kelimeler katar. Bu yollardan biri de türetmedir. Yapım ekleri ile türetilen bu yeni kelimeler...
Ankara, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1988. — 12 s. 1. Kıpçakça (Komanca) araştırmaları için Codex Cumanicus' (CC) un yanında iki çeşit kaynağımız daha var: A. Memlûk-Kıpçakçası yadigârları: Arapça-Kıpçakça sözlükler. 13.—17. yüzyılların gramer ve edebiyat eserleri (tercümeler). B. Ermeni kıpçakçası yadigârları: Bugünkü Ukrayna bölgesinin Ermenilerinin dili (başlıca 16.—17....
Monoqrafiya. — Bakı: Elm və Təhsil, 2023. — 207 s. — ISBN 9789952568059. Bu kitab XIII əsrin sonu və ən gec XIV əsrin ortalarında yazıya alındığı ehtimal olunan qıpçaq əsəri “Codex Cumanicus” və onun leksikasına həsr edilmişdir. Kitabda “Codex Cumanicus”un dilində işlənmiş leksik vahidlər tarixi dilçilik prizmasından təhlil edilir, milli leksikanın nisbəti müəyyən edilir,...
Yüksek lisans tezi. — Ankara: Gazi Üniversitesi, 2007. — ix, 256 s. In this study has compared the words in Kyrgyz Turkish language with the words in dictionary of Codex Cumanicus which has a very important treasury value for the researches of Northwest Turkish dialects and Kypchak languages from the point of Turkish language history. Also, this study looked through common words...
Doktora tezi. — Ardahan: Ardahan Üniversitesi, 2022. — 1310 s. Çalışmada, Ermeni Alfabeli Kıpçak Türkçesi metinlerinden olan Töre Bitigi eserindeki "Hukuk terimleri" ele alınmıştır. Gregoryen Kıpçaklarının XVI. yüzyıla ait olan bu kanun kitabının üç nüshasındaki kanun maddeleri ve ek maddeler (yargılama usulü) incelenmiştir. Giriş bölümünde Töre Bitigi'nin kaynağı, nüshaları ve...
Doktora Tezi. — Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016. — xix, 797 s. Bu çalışmada, genel olarak Codex Cumanicus ve Ermeni harfli Kıpçak Türkçesi metinlerinde bulunan ekleşme yolu ile türetilmiş fiiller incelenmektedir. Çalışma, giriş bölümü haricinde, üç ana bölümden oluşmaktadır: Codex Cumanicus ve Ermeni harfli Kıpçak literatürünün tarihsel arka planını ve ilgili...
Doktora Tezi. — Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016. — xix, 797 s. Bu çalışmada, genel olarak Codex Cumanicus ve Ermeni harfli Kıpçak Türkçesi metinlerinde bulunan ekleşme yolu ile türetilmiş fiiller incelenmektedir. Çalışma, giriş bölümü haricinde, üç ana bölümden oluşmaktadır: Codex Cumanicus ve Ermeni harfli Kıpçak literatürünün tarihsel arka planını ve ilgili...
Gazi Türkiyat, Güz 2013/13. — 229-242 s. Codex Cumanicus tarihî Türk yazı dilleri arasında Latin harfli ilk eser olarak hâlâ önemli bir mevkiyi igal etmektedir. Yazıldığı alfabe dolayısıyla sahip olduğu değer bir yana, bu eser, Doğu Türk yazı dilinden etkilenmemi saf Kıpçakçanın temsilcisi olma hüviyeti ile de muazzam bir öneme sahiptir. Fransiskan mezhebine bağlı İtalyan ve...
Ankara: Gazi Türkiyat, Güz 2012/11: 53-66. Definition of loanwords in any language is important to unveil its own lexicon as well as to observe with what communities the people speaking the language was in cultural and political relationship. Mamluk-Kipchak area is one of the most productive terms in Turkish lexicography. Loanwords in those glossaries written in the area, were...
Ankara: Gazi Üniversitesi, Gazi Türkiyat, Bahar 2017/20: 145-155. Ermeni-Kıpçakçası sahasında, Deny’nin 1957 tarihli çalışması olan ilk yayından bu yana, metin okumayı esas alan çeşitli çalışmalar yayınlanmış ve bu yayınların söz varlığı söz konusu sahada çalışan bilim adamlarına katkı sağlamıştır. Bununla birlikte, bu kitapların hatalı verileri bilim adamlarını yanıltabilir....
Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae. — 74 (2). — Budapest: Akadémiai Kiadó, 2021. — 207–22 s. Not having a unanimous transcription model for Armeno-Kipchak texts has left the exactness of certain Armenian graphemes obscure, one of which is ³ (ayb). Th is letter is consistently utilised for back low vowel in Armenian. Given this, in early studies ayb occurring after...
E-notes, 2013. — 23 s. 3. Sınıf - 2. Dönem: HAREZM TÜRKÇESİ DÖNEMİ ESERLERİ: Mukaddimetü’l-Edeb Kısasu’l-Enbiya Muînü’l-Mürîd Hüsrev ü Şîrîn Muhabbetnâme Nehcü’l-Ferâdîs Mirâcnâme Diğer Eserler · Cevâhirü’l-Esdâf · Cümcümenâme · Satır-Altı Kur’an Tercümesi · Altın Ordu Yarlık ve Bitikleri · Hilyetü’l-Lisân ve Hulbetü’l-Beyân
Wiesbaden, Harrassowitz Verlag, Turkologica 67, 2006. — 8 s. Diller arası etkileşim, o dilleri konuşan milletler arasındaki siyasî, iktisadî, kültürel ve tarihî münasebetler doğrultusunda gelişmiş ve şekillenmiştir. Bu etkileşimin, diller arasında kelime alışverişi, cümle yapısının tesiri, semantik kopyalama gibi bazen birinin bazen de hepsinin bir arada bulunduğu şekilleri...
Yüksek lisans tezi. — Niğde: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, 2019. — 464 s. Tarihî dönemlerdeki Türk toplumlarının yurt tuttukları coğrafya, o coğrafyadaki yaşayış biçimlerini yansıtan sosyal yapı, bağlı bulundukları kültürel ortam ve koşullar ile konuştukları dil veya lehçe arasında sıkı bir bağlantının bulunduğu bilinen bir dil bilimi gerçeğidir. Dönemin tarihî, sosyal ve...
Túrkologıa. — № 2 (100). — 2020. — ss. 22-31. Bu makale Orta Asya Türkçesi geleneğine bağlı olmayan Kıpçak Türkçesi yazı dillerinin tarihindeki bazı meselelere değinmektedir. Codex Cumanicus, Kıpçak Türkçesinde yazılan ilk önemli yadigar olup konuşulan Kuman dilinin özelliklerini tam olarak yansıtmaktadır. Memlük Kıpçakçasının Arap harfli imla sistemi “Kara ölüm” olarak...
Budapest: Akadémiai Kiadó, 1968. — 215 (159) p. — (Bibliotheca Orientalis Hungarica 11). The Polish-Ottoman War (1620–21) or First Polish-Ottoman War was a conflict between the Polish–Lithuanian Commonwealth and the Ottoman Empire over the control of Moldavia. It ended with the Commonwealth withdrawing its claims on Moldavia. Taregirk` Hayots` Ilakhats` ew Olakhats` erkri ....
Indiana University, 1998. — 428 p. The selection of articles appearing in this volume as well as their grouping under three headings was made by Professor Edmond Schütz himself. However, his goodwill did not extend to include the writing of a preface to this volume: the articles should speak for themselves, he argued, though, I suspect that a certain reluctance to write...
İstanbul: Millî Eğitim Basımevi, 1978. — 405 s. Hazırlayan Doç. Dr. Ali Fehmi Karamanlıoülu. Gülistan Tercümesi, Karamanlıoğlu'nun 1959 yılında kabul edilen "Kıpçak Türkçesi üzerine bir gramer denemesi" adlı doktora tezinden sonra ikinci büyük ilmî eseridir. Bu eserlerden başka Karam anlıoğlu'nun daha bir çok büyüklü küçüklü kitabı ve makalesi vardır.
İstanbul: Millî Eğitim Basımevi,1978. — 405 s. Hazırlayan Doç. Dr. Ali Fehmi Karamanlıoülu. Gülistan Tercümesi, Karamanlıoğlu'nun 1959 yılında kabul edilen "Kıpçak Türkçesi üzerine bir gramer denemesi" adlı doktora tezinden sonra ikinci büyük ilmî eseridir. Bu eserlerden başka Karam anlıoğlu'nun daha bir çok büyüklü küçüklü kitabı ve makalesi vardır.
Research article. — Turkish Studies. — Volume 13/12. — Ankara, Spring 2018. — pp. 377-397. Karadeniz ve Balkanlar üzerinden Mısır ve Suriye’ye paralı asker olarak gelen Kıpçaklar, zamanla yönetimi ele geçirip Mısır’da Memlük Kıpçak hanedanını kurmayı başarırlar. Bu hanedanın başında bulunan Memlûk sultan ve emirleri arasında okumuş ve Arapça bilenlerin yanı sıra Türkçe ve...
Kraków: Wydział Polonistyki UJ. — LingVaria Rok V (2010), Nr 2 (10). — Str. 213-227. Polonization of the Armeno-Kipchak language. Polish Armenians (14-17th c.) used the Kipchak language in everyday life (at home, in trade and in social situations) but wrote it with the Armenian alphabet. They only used the Old Armenian language in church and in religious texts. Living in what was...
Yüksek lisans tezi. — Niğde: Niğde Üniversitesi, 2012. — xi, 166 s. Kıpçak Türkçesi dil yadigârlarından biri olan Codex Cumanicus adlı sözlük Türk dil tarihi açısından önemli bir yere sahiptir. Çalışmada bu sözlükteki kelimeler Kırgız Türkçesi ile söz varlığı yönünden karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmadaki amaç Kuzey-Batı Türk lehçelerinden biri olan Kırgız Türkçesiyle...
Yüksek lisans tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2017. — xii, 117 s. "Kıpçak Türkçesinde Askerlikle İlgili Söz Varlığı" başlıklı bu çalışma; Giriş, Askerlikle İlgili Söz Varlığı, Sonuç ve Sözlük kısımlarından meydana gelmiştir. Bu çalışmada Kuzey Kıpçak ve Memlûk Kıpçak Türkçesi döneminde yazılan eserlerin taranması sonucunda askerlik kavramına ilişkin söz varlığı bir araya...
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (15), Bahar 2003. — say. 45-81. Kuzey-Batı Türk lehçeleri araştırmaları açısından son derece önemli bir kaynak olan Codex Cumanicus, XIV. yüzyılda İtalyan ve Alman misyoner rahipleri tarafından hazırlanmış, Karadeniz’in kuzeyinde yaşamakta olan çeşitli Türk boyları ile birlikte farklı dillerde konuşan bazı milletlerin ortak anlaşma ve...
Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. — Yıl: 8. — Sayı: 107. — Yıldız Teknik Üniversitesi, 2020. — s. 516-524. İnsan sağlığı ilgili sözcükler bir dilin temel söz varlığı içinde yer alan ve kullanım sıklığı çok olan sözcüklerdir. Vücuttaki eksiklikler ve kusurları ifade eden sözcükler de bu söz varlığının bir parçasıdır. Beş duyu organımızdan biri olan gözle ilgili dilimizde çok...
Yüksek lisans tezi. — İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, 2020. — xii, 164 s. İnsan sağlığı ile ilgili terimler bir dilin temel söz varlığı içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bu tez çalışmasında Memlûk-Kıpçak Türkçesi söz varlığında önemli bir yer tutan sağlıkla ilgili sözcükler tarihî- karşılaştırmalı yöntemle incelenmiş ve sözcüklerin modern Kıpçak Türkçelerinden biri...
XI. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu. Bildirki kitabı. — Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2019. — ss. 2181-2192. İnsanoğlu, var oluşundan bu yana karşılaştığı yeni nesne ve olgulara karşı her zaman farklı tanımlama ve sınıflandırma çabalarına girişmiştir. Bu tanımlama çabalarının bir kısmı, nesneleri ve olguları karşıtıyla açıklamakla ilgilidir. Dünyada mevcut olan...
Yüksek lisans tezi. — Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, 2015. — xii, 329 s. Bu çalışma, Armenian Qypchaq Psalter (Ermeni Kıpçakçasıyla Yazılmış Zebur)'daki fiillerin anlamlarına göre kullanıldıkları tamlayıcılar ve bu tamlayıcıların sayısı ile sınırlandırılmıştır. Çalışmada, Armenian Qypchaq Psalter'daki fiil cümleleri incelenerek tespit edilen örnekler eserde geçtikleri...
Ankara: Türk Dil Kurumu, 2007. — XVII, 338 s. ISBN: 975-16-1674-3 Bilindiği gibi, Kıpçak Türkçesinin Türk dili tarihi içinde önemli bir yeri vardır. Türkçenin bu tarihî görünümü her yönüyle ele alınıp incelenmeye değer olduğu gibi, aynı zamanda böyle bir işe girişmek, her ilgili için vazgeçilmez bir görevdir de. Zengin bir kelime hâzinesi içeren Kıpçak Türkçesinin söz...
2. baskı. — Ankara: Türk Dil Kurumu, 2007. — xvii, 338 s. (Türk Dil Kurumu Yayınları 835) — ISBN: 9751616743. Bilindiği gibi, Kıpçak Türkçesinin Türk dili tarihi içinde önemli bir yeri vardır. Türkçenin bu tarihî görünümü her yönüyle ele alınıp incelenmeye değer olduğu gibi, aynı zamanda böyle bir işe girişmek, her ilgili için vazgeçilmez bir görevdir de. Zengin bir kelime...
Turkish Studies, 2014. — 12 s. Büyük Türk dilcisi Kaşgarlı Mahmud tarafından 11. yüzyılda kaleme alınan Divanü Lugati't-Türk, Türkçenin bilinen ilk sözlüğü olma özelliğinin yanı sıra içerdiği zengin malzeme ile günümüz çalışmalarına da kaynaklık etmektedir. Çalışmamız Divanü Lugat'ı't-Türk'te Kaşgarlı Mahmud tarafından Kıpçakça kaydıyla verilen 9 fiil ve 35 isim soylu toplam 44...
Harvard University, 1989. — 11 p. The still increasing interest in the Kipchak language and literature of the Polish Armenians requires us to search out new texts and publish them in order to make the picture of this language and literature more precise. The text to be presented here is interesting for several reasons: (a) it represents a considerable part of a voluminous...
Warszawa: Komitet Nauk Orientalistycznych PAN, 1976. — Rocznik Orientalistyczny, T. 38. — 291-302 s. The text a short fragment of which is being published for the first time, in commemoration of Prof. Jan Reychman, not only belongs to the patrimony of the Polish Armenians, but also presents a real pride in this group of manuscripts kept in Polish collections.
Doktora tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2019. — xliii, 899 s. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Ermeni harfli Kıpçak Türkçesinin tarihi, Ermeni harfli Kıpçak Türkçesi metinlerinin özellikleri, içeriği, nüshaları, bulundukları yerler ve bu eserler üzerine yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmektedir. İkinci bölümde tarama yöntemiyle tasnif edilen...
Bakı, 2012. — 18 s. Tarixi mənbələrdən məlum olduğu kimi, 866-cı ildə Albaniyanın ilk hökmdarlar sülaləsi hesab edilən Aranşahlar nəslinə mənsub Qrirori Hamama adlı xristian bir bəy ərəblər tərəfındən vaxtilə babası Səhl ibn Sumbata hədiyyə edilmiş torpaqlarda (Şəki ətrafındakı geniş ərazilər) özünü Arran, yəni Albaniya xanı elan etmiş və dərhal da öz xanlığında xristian albanlar...
Kayseri, 2006. — 174 s. Çok küçük de olsa Türkoloji çalısmalarına katkıda bulunmak ve Kıpçak Türkçesi morfolojisini ayrıntılı olarak hazırlamak amacıyla basına geçtigimiz bu çalısmanın Kıpçak Türkçesinin zenginligini gösteren çalısmalar arasında yer almasını diliyoruz.
Yüksek lisans tezi. — Serdivan: Sakarya Üniversitesi, 2009. — vi, 145 s. Tevarih-i Deşt-i Kıpçak 17. yüzyılda Abdullah bin Rıdvan tarafından kaleme alınmış manzum ve mensur bölümlerden oluşan bir siyasî tarih kitabıdır. Eser 18. yüzyıl sonlarında Osman el-Kırımî tarafından istinsah edilmiştir. Çalışmamızda 1777'de kopya edilen bu metni esas aldık ve çalışmanın kapsamını bununla...
Ankara, 1984. — 299 s. Yüksek Lisans çalışması olarak metnini ve gramatikal indeksini sunduğumuz Munyetu'l-ğuzât,Memluk-Kıpçak Türkçesi yâdigârların-dandır. Asıl Kıpçak şivesini temsil eden eserlerden biri olması ve harekeli nesihle yazılması bakımından Türk dili araştırmaları için fevkalâde önemlidir. Ayrıca,harp sanatıyle ilgili Türkçe yazılı kaynakların en eskilerinden biri...
Yıldız Teknik Üniversitesi, 2015. — 197 s. Toplumların yaşadıkları iklimler ve dolayısıyla bitki örtüleri onların yaşamlarına etki etmiştir. Bu etki, o toplumların konuştukları dilin söz varlığında kendisini hissettirir. Geniş bir coğrafyada konuşulmuş olan Kıpçak Türkçesinin söz varlığında da bulunduğu iklimlerin bitki örtüsüyle ilgili kelimeler yerini almıştır. Bu söz varlığının...
Universitatea de Vest Timisoara. — Revista Studenteasca de Studii de Istorie si Arheologie, 2004 No 02. — 7 p. The Codex Cumanicus, presently housed in the Library St. Mark, in Venice, consists of several unrelated works which were ultimately bound under one cover. The Codex may be divided into two distinct and independent parts: I) a practical handbook of the Cuman language with...
Elista: Kalmyk Institute for Humanities of the Russian Academy of Sciences, 2016. — Bulletin of the Kalmyk Institute for Humanities of the Russian Academy of Sciences Vol. 23, Is. 1. — p. 156-165. According to the principle of economy, phonetic phenomena, haplology and reduction generate a new compatibility of the sound and new phonological situation. It leads to positional change...
Doktora tezi. — İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, 2020. — xv, 334 s. "Memlûk-Kıpçak Türkçesi Söz Varlığı: Mutfak ve Yemek Kültürüne Ait isimler" adını taşıyan tez, Memlûk-Kıpçak sahası sözlüklerindeki mutfak ve yemek kültürüne ait söz varlığı üzerinde tarihî ve çağdaş Kıpçak Türk dili alanında ilgili söz varlığının filolojik incelenmesidir. Tez çalışmamızın konusunu...
Ordu: Ordu University, ODU Journal of Social Science Research, 6(3), 739-766, December, 2016. Turkish Proverbs, which is one of these works and which is a source of our works was published in 1844 as the English translation in S. Lazarus Armenian Monastery printery. After this work, in which the Turkish proverbs with Armenian alphabet were included. The other works about the...
Yüksek lisans tezi. — İstanbul: İstanbul Medeniyet Üniversitesi, 2021. — xii, 13-153 s. Sözcük türetme, mevcut sözcüklerden yeni sözcük türetme işidir fakat burada araştırılması gereken en önemli konu bu işin hangi yollarla yapıldığı, sözcüğün türetimden sonraki işlevi, ses, anlam ve sözcük türü bakımından değişimidir. Sözcük türetme kurallarına göre Türkçe eklemeli bir dil...
Wrocław : nakł. Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, 1949. — 74 s. — (Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Seria A 0084-3016 ; nr 34). Wstęp Związki połowiecko-staroruskie w świetle zapożyczeń językowych. Materiały do Onomastykonu połowieckiego. "Słowo o wyprawie Igora" a sprawa elementów połowieckich.
Warszawa: Zakład Orientalistyki PAN, Rocznik Orientalistyczny, T. 29, Z. 1 (1965). — Str. 39-98. Le titre ad-Durra al-Mudi'a d'ailleurs assez frequént dans les monumentes arabes, en particulier dans les monuments mameluks, et non seulement lexicaux, avec adjonction d'une deuxième partie fi l-lugat at-Turkiyya est cité à plusieurs reprises dans les traités de grammaire et les...
Warszawa: Zakład Orientalistyki PAN, Rocznik Orientalistyczny, T. 29, Z. 2 (1965). — Str. 67-116. Le titre ad-Durra al-Mudi'a d'ailleurs assez frequént dans les monumentes arabes, en particulier dans les monuments mameluks, et non seulement lexicaux, avec adjonction d'une deuxième partie fi l-lugat at-Turkiyya est cité à plusieurs reprises dans les traités de grammaire et les...
Doktora tezi. — İstanbul: Yıldız Teknik Üniversites, 2016. — x, 477 s. Kıpçak Türkleri, Memlûkler Döneminde Mısır'da Araplarla bir arada yaşadıkları için Türkçe (Kıpçak Türkçesi)-Arapça sözlükler ve eserler meydana getirmişlerdir. Bu eserlerin söz varlığı, dil tarihi ve etimolojisi incelemeye değerdir. Çalışmamızda Codex Cumanikus, kitâb Gülistan Bi't-Türkî, Münyetü'l- Guzât,...
Revista de Ciencias Humanas y Sociales. — Nº. 87, 2. — Universidad del Zulia: Facultad Experimental de Ciencias, 2018. — 11 p. The article analyzes the category of names of medieval Armenian-Kipchak languages, which are found in the language of the monuments of Tore bitigi and Kypchak grammar via methods of scientific characterization, historical-comparative analysis, counting,...
Türk Dünyası Araştırmaları (TDA). — Cilt: 127 Sayı: 251. — İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Merkezi, 2021. — s. 411-436. Orta Türkçe döneminin batı kolunu temsil eden Kıpçak Türkçesi, tarihî süreç içerisinde birbirinden farklı iki coğrafyada üç ayrı kolda gelişmiştir. Çeşitli nedenlerle Mısır ve Suriye’ye gelen Türklerin zamanla devlet kadrolarında yer alması...
Gazi Türkiyat, 2013. — 15 p. Kipchak were also included in this study. The grammatical features of Urum language were studied in the articles by Garkavets and Podolsky (1981: 46-58; 1986: 99-112); however, these researches do not include historical comparison. In this study, the linguistic material of Urum language was collected by scanning the Urum dictionary and related texts...
Gazi Türkiyat, 2007. — 19 p. Bu yazıda öncelikle XVI. yüzyılda Batı Ukrayna'da (L'vov, Kamenets-Podol'sk) Ermeni harfli Kıpçak Türkçesiyle yazılmış Töre Bitigi (Kanun Kitabı) adlı eser tanıtılacak, daha sonra eserde geçen temel Türkçe hukuk terimleri olan töre, yargı, bitik üzerinde durulacaktır. Bu terimler tarihi kökene sahip olması bakımından tarihi perspektifler içinde hem...
8. Uluslararası Türk Dili Kurultayı. — 22-26 Mayıs 2017. — Ankara: TDK. — 17 s. Bu çalışmada, 1630- 1642 yıllarına ait asıl nüshası Venedik Mehiteryan Kütüphanesi’nde 1788 kayıt numarasıyla bulunan Gregoryan Muhiti Kıpçak Türkçesiyle yazılmış el yazmasının 1630-1635 tarihlerine tekabül eden kısmına ait söz varlığı incelenmiştir. Lvov Gregoryan Kıpçak Kilisesi tarafından Hay...
İstanbul - Kadıköy: Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Cilt II, Sayı 2. — Sonbahar 2015, ss. 159-180. In this study, Lvov Gregorian church court texts between 1630-1642 years has been interpreted. Texts were written with Gregorian Zone Kipchak Turkish. This manuscript is located in the Venice Mekhitarist Library with registration number 1788. Gregorian Zone Kipchak Turkish,...
Yüksek lisans tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2015. — xiv, 241 s. Bu çalışmada Memlûk Kıpçak Türkçesi döneminin önemli dil yadigârlarından biri olan Kitâbü'l-Ef'âl adlı eserdeki fiiller incelenmiştir. Bu eser Mısır'da Abbâs İbni Hamza es-Sabrânî tarafından yazılmış 173 sayfadan oluşan satır arası sözlüktür. Kıpçak Türkçesiyle yazılmış sözlükler dönemin dil varlığını...
Yıldız Teknik Üniversitesi, 2015. — 50 s. Dildeki alıntı sözcükler o dili kullanan milletin geçmişte iletişimde bulunduğu toplulukları gösterir. Bu bakımdan incelendiğinde Kıpçak sözlüklerindeki Moğolca alıntılar da Türk-Moğol ilişkisini yansıtması bakımından önem arz etmektedir. Türkçedeki Moğolca unsurlar zaman zaman incelenmiş olmasına rağmen Kıpçak sözlüklerindeki Moğolca...
Казань: КФУ, Tatarica Выпуск №1, 2013. — с. 36-69. Gulistan bi't-turki written by Sayf Sarayi at the beginning of the 14 th century is one of the most important literary monuments of the Old Kipchak language as the central literary language of the Golden Horde Empire. The comparative research of the verbs used in Gulistan bi't-turki with their counterparts in three modern Kipchak...
Doktora tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2023. — xv, 1614 s. Bu çalışmada, tarihî Kıpçak Türkçesinde yer alan Türkçe isimlerin, çağdaş Kıpçak grubu Türk lehçelerinden Kırgız, Kazak, Başkurt, Kazan-Tatar, Karaçay- Malkar, Kumuk, Kırım-Tatar, Karayim, Karakalpak ve Nogay Türkçesindeki karşılıkları anlam bilgisi bakımından tarihî karşılaştırılmalı yöntemle incelenmiştir....
Yüksek lisans tezi. — Çankırı: Çankırı Karatekin Üniversitesi, 2020. — xii, 463 s. 11. yüzyılda Divan-ı Lügati't Türk ile ilk örneği verilen Türk dili sözlükleri oldukça zengin olmasına rağmen ülkemizde bu sözlükler ve sözlükçülük üzerinde yapılan çalışmalar son yıllarda artış göstermiştir. Oldukça eskiye dayanan kavram alanı sözlük çalışmaları da aynı durumdadır. Tarihî Türk...
Yüksek lisans tezi. — Çankırı: Çankırı Karatekin Üniversitesi, 2020. — xii, 463 s. 11. yüzyılda Divan-ı Lügati't Türk ile ilk örneği verilen Türk dili sözlükleri oldukça zengin olmasına rağmen ülkemizde bu sözlükler ve sözlükçülük üzerinde yapılan çalışmalar son yıllarda artış göstermiştir. Oldukça eskiye dayanan kavram alanı sözlük çalışmaları da aynı durumdadır. Tarihî Türk...
Bilge Biliglig Bahşı Bitigi Doğumunun 60. Yılında Mehmet Ölmez Armağanı. — Ö. Ayazlı, T. Karaayak, U. Uzunkaya. — Çanakkale: Paradigma Akademi Yayınları, 2023. — ss. — 491-508. Eski Uygurca metinler ve Eski Türk yazıtları haricinde İslamî dönem Türkçe metinlerde görülen Türkçe kelimelerin yer aldığı 11-17. Yüzyıl Orta Asya Türkçesinin Söz Varlığı adlı doktora çalışmasından yola...
Yüksek lisans tezi. — İsatnbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, 2024. — xvi, 315 s. Tarihȋ Kıpçak Türkçesi, dilin tarihi süreci içerisinde oluşturduğu çeşitli eserler ile Türk dilinde önemli bir yere sahiptir. "Tarihȋ Kıpçak Türkçesinde Yapım Ekleri ve Bugünkü Kıpçak Türkçesindeki İzleri" adlı tez çalışmasında Kıpçak Türkçesi eserlerindeki söz türetiminde kullanılan...
Turkish Studies - International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. — Volume 4. — Issue 4, Summer. — International Balkan University, 2009. — 891-905 s. Bu çalışmamızda 14-15. yüzyıllarda, Kıpçak (Kuzeybatı) Türk lehçesiyle yazılmış sözlük ve kaynaklarda geçen at ve atçılıkla ilgili söz varlığı ele alınmaktadır. Konuyla ilgili temel...
Ankara: Turkish Studies, 2013. — 10 (1187-1196) p. Bu çalışmada da temel olarak genç Kıpçak yazı dillerinin de özellikle bu iki zamana bağlı olarak oluşturduğu adlandırmalar, çeşitliliği ve türlenmeleri açısından incelenmektedir. Elde edilen veriler ışığında bazı sözlerin açıklaması yapılmıştır. Bunların yanında mevsim adlandırmalarına bağlı olarak alıntılanan sözlerin geçirdiği...
Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. — Volume 8/4 Spring. — Ankara, 2013. — p. 1187-1196. Bu çalışmada da temel olarak genç Kıpçak yazı dillerinin de özellikle bu iki zamana bağlı olarak oluşturduğu adlandırmalar, çeşitliliği ve türlenmeleri açısından incelenmektedir. Elde edilen veriler ışığında bazı...
Ankara: Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü Teknikokullar. Gazi Türkiyat, Sayı 8, Bahar 2011. — 323-334 ss.
Kıpçaklar tarihî seyir içinde üç kola ayrılmıştır. Bu kollardan biri olan ve Karadeniz’in kuzeyinden Doğu Avrupa’ya göç eden Kıpçaklar, Deşt-i Kıpçak bölgesinde Ermenilerle ticarî ve sosyo-kültürel münasebetler neticesinde...
Yüksek lisans tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2009. — xii, 151 s. Ermeni Kıpçakçasıyla yazılmış ve 1613-1627 yılları arasını kapsayan KamanetsVakayinamesi'nin 89-161 arası sayfalarından yola çıkarak metnin Türkiye Türkçesineçevirisini yapmaya, bu metinden hareketle Ermeni Kıpçakçasının gramerini hazırlamayave metnin sözlüğünü oluşturmaya çalıştık. Çalışmamızın konusu,...
Dil Araştırmaları - Uluslararası Hakemli Süreli (Altı Aylık) Dergi. — Sayı: 23 Güz. — İzmir: Çağlayan Matbaası, 2018. — ss. 4, 173-203. Türk dili, tarihî süreç içerisinde coğrafya ve boy temelinde linguistik gelişimler gösterebilirken kimi farklılaşmaları barındırmak suretiyle de her tarihî dönemde bir önceki standart yazı dili büyük ölçüde devamlılığını sağlamıştır. Türk...
Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi. — Türkoloji Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 1993. — s. 321-413. Tarihi Türk boylarından biri olan Kıpçaklar XI. yüzyıl başlarında Batı Sibirya'dan "Deşt-i Kıpçak" diye adlandırılan Karadeniz'in kuzeyindeki bozkırlara gelip yerleşmişlerdir. Orta Asya'da Harezm'den başlayarak Doğu Avrupa, Balkanlar ve hatta Orta Avrupa'ya kadar...
Yüksek lisans tezi. — İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2010. — xv, 326 s. Altın Ordu sahasına ait Codex Cumanicus’un Đtalyan bölümü olarak anılan kısmı (1a-55a) üzerine yapılan bu çalışma; giriş, çeviri yazılı metin, dizin bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, öncelikle söz konusu yazma ile ilgili bilgiler verilmiştir. Metnin yazılış tarihi, yazılış yeri...
Konya, Eğitim Yayınevi, 2012. — 716 s. — ISBN 978-605-4392-86-5 Harezm-Altınordu Türkçesi 13-14. yüzyıllarda Harezm bölgesinde Karahanlı Türkçesi ile Çağatay Türkçesi arasında bir geçiş dili olarak kabul edilmektedir. Harezm-Altınordu Türkçesi, dil sınıflamalarında araştırıcılarca farklı yerlerde değerlendirilmiştir.
Yüksek lisans tezi. — Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2019. — xi, 355 s. Söz dizimi, bir dildeki cümle ve kelime gruplarını olusturan kuralları, kelimelerin bir araya gelme kosullarını, kelimeler ve cümleler arasındaki iliskiyi inceleyen dilbilgisi dalına verilen addır. Bu çalısmada, Kuzey Kıpçak Türkçesine ait olan Codex Cumanicus adlı sözlügün söz dizimi incelemesi...
Uluslararası Yulduz Türk Dili Sempozyumu 2016 Nisan 25. — Ankara: Yıldız Teknik Üniversitesi, 2016. — 125-159 s. Çalışmanın genelinde, belirlenen Eski Türkçe dinî terimlerin izi Karahanlı ve Memlük-Kıpçak sahası eserlerinde sürülmüş, ses, biçim ve anlam açısından geçirdikleri dönüşüme tanıklık edilmiştir. Aynı zamanda incelenen eserler Eski Türkçe dinî terimleri ne ölçüde...
Yüksek lisans tezi. — Ankara: Ankara Üniversitesi, 2015. — 375 s. Orijinal el yazması metnin özel kütüphanede yer alması ve yurt dışında yapılan çalışmalara ve kaynakların hepsine ulaşılamaması nedeniyle çalışmamız oldukça zor şartlarda tamamlanmıştır. Bu teze konu olan Avusturya-Viyana- Avusturya Milli Kütüphanesi- Ermeni Mekhitarist Kütüphanesi- Viyana Cemaati-536 numaralı...
Doktora tezi. — Ankara: Gazi Üniversitesi, 2017. — xvi, 677 s. Bu çalışmada, genel olarak tarihî Kıpçak Türkçesinin (Codex Cumanicus ve Ermeni harfli Kıpçak Türkçesi metinlerinde) isim yapımını sağlayan isimden isim ve fiilden isim yapım ekleriyle türetilmiş isimler incelenmektedir. Çalışmada, giriş bölümü hariç, üç ana bölüm bulunmaktadır: birinci bölümde tarihî Kıpçak...
Ankara. — Alkış Bitigi. Kemal Eraslan Armağanı. (Ed. Bülent Gül), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 2015: 169-179. Türklerin tarih sahnesine çıkışı, farklı adlarla da olsa, milattan önceki dönemlere rastlar. İslamiyet öncesi dönemde, İskit/Sakalardan kalan arkeolojik buluntuların Türklerin yüzyıllar boyunca oluşturdukları kültürel mirasın ilk ürünleri olarak değerlendirilmesi,...
Алматы, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, 2006. — 181 б. Ұсынылып отырған диссертациялық жұмыста ортағасырлық араб және түркі-қыпшақ тілдеріндегі жазба ескерткіштер негізінде мәмлүктер билігі тұсындағы (XIII-XV ғ.) түркі-араб мәдени және тілдік байланыстары қарастырылады. Сонымен қатар этнолингвистикалық дереккөз ретінде мәмлүк-қыпшақ тілінде жазылған жазба...
Алматы, Әл-Фараби ҚҰУ, 2015. — 7 б. — ISSN: 1563-0226 Берілген мақалада мәмлүктер билігі кезіндегі мәмлүк-қыпшақ тілінде жазылған «Әл-Қауанин» жазба ескерткішіне текстологиялық талдау жасалған.
Второе полное издание. — Алматы: Алматы-Болашак, 2019. — 205 (1358 с., в т. ч. 168 стр. факсимиле). — ISBN: 9786017461591. І. Введение. Половецкие молитвы, гимны, проповеди и загадки. ІІ. Факсимиле и построчная транслитерация. III. Транскрипция и пословный перевод. ІV. Латинский, персидский, куманский и немецкий словари и вкрапления из других языков. Это – второе полное (со...
Второе полное издание. — Алматы: Алматы-Болашак, 2019. — 1360 с., в т. ч. 168 стр. факсимиле. — ISBN: 978-601-7461-59-1. Это – второе полное (со всеми без исключения текстами и словарями) русское издание общеизвестного, но, по большому счету, все еще никому не ведомого памятника, который был представлен российской и мировой научной общественности Генрихом-Юлиусом Клапротом еще...
Алматы: Баур, 2014. — 136 с. — ISBN 978-601-80218-0-0. Настоящее издание представляет собой наиболее обширный на сегодня свод сведений античных и византийских источников о народах Евразийской степи и их соседях с XII века до н. э. по XV век н. э. Здесь в хронологическом порядке приведены выписки из свыше 500 сочинений 157 авторов - историков, географов, этнографов, писателей,...
М.: Русская деревня, 2006. ‒ 89 с.
Это первое полное русское издание уникальных кумано-кыпчако-половецких текстов, казалось бы, общеизвестного, но, по большому счету, никому не ведомого памятника, который был представлен российской и мировой научной общественности Генрихом-Юлиусом Клапротом еще в 1828 году. Позже "Codex Cumanicus" не раз издавался на латыни, по-немецки и...
Киев: Наукова думка, 1979. – 100 с. Монография посвящена взаимодействию языков на грамматических уровнях. В качестве объекта избран кыпчакский (половецкий) язык армянописьменных памятников, составленных в Каменце-Подольском в XVI-XVII вв. Морфология и синтаксис описываемого тюркского языка претерпели существенные изменения под влиянием польского и украинского языков. В...
Алма-Ата: Наука, 1987. – 226 с.
Освещается проблематика кыпчакских языков на территории современной Украины. Подробно описан ценнейший в информативном отношении старокыпчакский письменный памятник "Codex Cumanicus", возникновение которого обусловлено возрастанием интереса европейцев к языку кыпчаков-куманов-половцев. При описании языка армяно-кыпчакских памятников учтены...
Изд. 3-е, перераб. — Алматы: БАУР, 2018. — 1788 с. — ISBN: 9789965854491. Кыпчакский словарь, сперва опубликованный в качестве третьего тома фундаментального издания «Кыпчакское письменное наследие», во всей полноте отражает лексическое богатство более ста армянописьменных памятников кыпчакского языка XVI-XVII веков. Общая масса исследованных кыпчакских текстов – около 30 тысяч...
Изд. 3-е, перераб. — Алматы: БАУР, 2018. — 1788 с. — ISBN: 9789965854491. Кыпчакский словарь, сперва опубликованный в качестве третьего тома фундаментального издания «Кыпчакское письменное наследие», во всей полноте отражает лексическое богатство более ста армянописьменных памятников кыпчакского языка XVI-XVII веков. Общая масса исследованных кыпчакских текстов – около 30 тысяч...
Алматы: Баур, 2013. — 556 с. — ISBN 978-9965-854-31-6. В книге сведения источников о ранних кыпчаках и их ближайших, о кыпчакской письменности, созданного шотландским миссионером священником Ч. Фрейзером и о первой кыпчакской печатной книге.
Алматы: KASEAN; БАУР, 2007. — 912 с. В этом томе публикуются: караимский молитвенник, воспроизведенный нами с исправлениями и уточнениями с евпаторийского издания В. З. Тирияки; переведенные с латыни на половецкиий язык сакральные тексты из Библии, молитвы и гимны (один с нотами 700-летней давности), а также оригинальные половецкие проповеди и первая в истории коллекция из...
Алматы: Дешт-и-Кыпчак, 2002. – 1084 с. Качество высокое.
В этой уникальной коллекции впервые в таком объеме открывают свои сверкающие россыпи 109 кыпчакских рукописей 1519-1689 годов, составленных армянским письмом: 3 летописи, 5 Псалтырей, все Послания апостола Павла, 8 других молитвенников (среди них – печатный «Молитвенник для простых людей» Ованеса Кармаданенца по лейденскому...
Алматы: Дешт-и-Кыпчак, Баур, 2003. — 792 с. — ISBN: 5-7667-3616-9. Адаптация Армянского Судебника 12-13 вв. к новым условиям была выполнена во Львове, и 5 марта 1519 г. польский король Сигизмунд I Старый утвердил латинский текст Судебника для львовских армян с существенными исправлениями и дополнениями. Перевод на кыпчакский и польский языки сделан тогда же и тоже во Львове....
Алматы: Баур, 2024. — 79 с.: ил. — ISBN 9789965854545. Молитва «Бізім Атамыз» на языке венгерских кунов – единственный текстуальный памятник их языка. Записана в Вене придворным советником и директором библиотеки Ференцом Адамом Колларом от Иштвана Варро из города Карцаг (Надькуншаг), в 1744 году. Вместе со вторым вариантом, полученным от Михая Герпая из Кишкуна, он передал её...
Изд. 4-е, перераб. — Алматы: БАУР, 2023. — 1785 с. — ISBN 9789965854491. Кыпчакский словарь, сперва опубликованный в качестве третьего тома фундаментального издания «Кыпчакское письменное наследие», во всей полноте отражает лексическое богатство более ста армянописьменных памятников кыпчакского языка XVI-XVII веков. Общая масса исследованных кыпчакских текстов – около 30 тысяч...
Республиканский научно-познавательный журнал - Мәдениет. Ғылым. Қоғам. — Выпуск № 2. — Астана: Центр сближения культур, Научно-исследовательский институт культуры Казахстана, 2024. — c. 82-105. Этот загадочный реликт языковой, духовной и этнической истории кунов Венгрии является единственным текстуальным памятником мёртвого языка кунов – компактного национального меньшинства,...
Алматы: Баур; КАСЕАН, 2010. — 1802 с. — ISBN: 9965854254. Кыпчакское письменное наследие. Том III. Кыпчакский словарь, сперва опубликованный в качестве третьего тома фундаментального издания «Кыпчакское письменное наследие», во всей полноте отражает лексическое богатство более ста армянописьменных памятников кыпчакского языка XVI-XVII веков. Общая масса исследованных кыпчакских...
Алматы: Баур; КАСЕАН, 2010; Кыпчакский словарь. Сепаратное издание. – Алматы: Алматыкітап баспасы, 2011. – 1802 с. Кыпчакское письменное наследие. Том III. Кыпчакский словарь, сперва опубликованный в качестве третьего тома фундаментального издания «Кыпчакское письменное наследие», во всей полноте отражает лексическое богатство более ста армянописьменных памятников кыпчакского...
Київ: Українознавство. 1993. — 328 с. — ISBN: 5770205326. Праця присвячена опису кипчакомовних писемних пам'яток українських вірменів, що проживали окремими самоврядованими колоніями у Кам'янці-Подільському, Львові та інших містах України в 14-18 ст. Самі пам'ятки, що зараз зберігаються у Києві, Львові, Єревані та Санкт-Петербурзі, укладено в 16-17 ст., коли офіційною мовою в...
Вопросы языкознания. — 1983. — №1. — 17 с. Армяно-кыпчаковедение существует как одно из перспективных и динамичных направлений современной исторической тюркологии. Эта перспективность и динамичность развития ставит перед исследователями вполне обоснованный вопрос: как возник и почему исчез язык, на котором было создано столь большое число разнообразных письменных памятников.
Ереван: Историко-филологический журнал АН АрмССР. — 1977. — № 2. — Стр. 163-164. По утверждению ряда ориенталистов, кыпчаковедение, в частности его армяно-кыпчакская ветвь, переживает сейчас значительное оживление. Изучение мёртвого в наше время языка, которым в XVI—XVII вв. широко пользовались как разговорным, актовым, литературным жившие во многих городах Украины армяне,...
Warszawa: Komitet Nauk Orientalistycznych PAN. — Rocznik Orientalistyczny, T. XXXIX, Z. 1, 1977. — str. 85-132. По утверждению ряда ориенталистов, кыпчаковедение, в частности его армяно-кыпчакская ветвь, переживает сейчас значительное оживлениe. Изучение мёртвого в наше время языка, которым в XVI-XVII вв. широко пользовались как разговорным, актовым, литературным жившие во многих...
Warszawa: Komitet Nauk Orientalistycznych PAN. — Rocznik Orientalistyczny, T. XLI, Z. 1, 1979. — str. 57-80. По утверждению ряда ориенталистов, кыпчаковедение, в частности его армяно-кыпчакская ветвь, переживает сейчас значительное оживление. Изучение мёртвого в наше время языка, которым в XVI-XVII вв. широко пользовались как разговорным, актовым, литературным жившие во многих...
Подготовили А.Н. Гаркавец, Э.Ш. Хуршудян. — Алматы: Дешт-и-Кыпчак, 2001. — xlvi, 610 с. — ISBN: 9965000220. The main value of a written monument of XVI century, to which this publication is devoted is in that the Psalter of a Lviv deacon Lussig presents that important part of the Holy Writ both in classical Armenian and Qypchaq languages and, at that, Armenian letters are used...
Подготовили А.Н. Гаркавец, Э.Ш. Хуршудян. — Алматы: Дешт-и-Кыпчак, 2001. — xlvi, 610 с. — ISBN: 9965000220. The main value of a written monument of XVI century, to which this publication is devoted is in that the Psalter of a Lviv deacon Lussig presents that important part of the Holy Writ both in classical Armenian and Qypchaq languages and, at that, Armenian letters are used...
Астана: Ер-Дәулет, 2006. — 240 б. — ISBN 9965-436-31-2. Кітапта «Түркілер тілінің інжу-маржандары» (XIV ғ., Мәмлүктер Мысыры) жазба ескерткішінің негізгі мәтінінде берілген ескі қыпшақ тілінің лексика-грамматикалық ерекшеліктері қазіргі қадақ және жалпы түркі тілдері материалдарымен салыстырыла ұсынылып отыр.
Алматы: Қазақ ССР-нің Ғылым баспасы, 1974. — 279 б. Хусрау уа Шірін» поэмасының сөздігі алфавит тәртібіне түскен 50 мыңнан астам карточканың негізінде құрастырылды. Онда түсінік беріліп, мысалдармен дәлелденген атау сөздердің (реестр сөздердің) саны – 4400-ден астам. Еңбектің ғылыми-методикалық жүйесін белгілеуде көркем сөздің шеберлері С.С. Пушкин, Т.Г. Шевченко, Абай тілінің...
Алма-Ата: Наука, 1970. — 234 с. Работа посвящена изучению уникальной рукописи « Китаб-и меджму-у терджуман тюрки ве аджеми ве моголи ве фарси ", появившейся в 1245 г. в государстве мамлюков (Египет и Сирия). Памятник впервые переведён автором на русский язык и транскрибирован на основе русской графики. В исследовании даны описание особенностей графического оформления и...
Тошкент: Фан, 1968. — 279 с. — التّخة الزّكية في اللّغة التّركية. Туркии тил (қипчоқ тили) ҳақида ноёб туҳфа. Китобда қипчоқ тилининг фонетика, морфология ва лексикасининг асосий хусусиятлари баён этилган. Ёдгорлик туркий тиллар тарихини ўрганишда катта илмий аҳамиятга эга. Асар туркологлар, ўқитувчилар, илмий ходимлар ва туркий халқлар тиллари тарихи билан қизиқувчи кишиларга...
Тошкент: Фан, 1968. — 278 с. "Туркии тил (қипчоқ тили) ҳақида ноёб туҳфа". Китобда қипчоқ тилининг фонетика, морфология ва лексикасининг асосий хусусиятлари баён этилган. Ёдгорлик туркий тиллар тарихини ўрганишда катта илмий аҳамиятга эга. Асар туркологлар, ўқитувчилар, илмий ходимлар ва туркий халқлар тиллари тарихи билан қизиқувчи кишиларга мўлжалланган.
Мажарстан, Сегед, 2013. — 7 б. Mажарстандағы қыпшақ фольклоры туралы сөз қозғамас бұрын, олардың Мажарстанға қалай келгендігін баяндаған жөн. Қыпшақтарды Мажарстанда кундар, құмандар деп атаған. Ғылыми әдебиетте кун атауы жиі қолданылады. „Бізге кун деген есіммен мәлім xалық IX ғасыр батыс Сібір далаларында қыпшақ деген атпен белгілі болған.
М.: ГРВЛ, Наука, 1979. — 479 с.
Фундаментальное тюркологическое исследование, в основу которого положен лексический материал золотоордынского памятника XIV века. Слова расположены в порядке арабского алфавита и снабжены транскрипцией на русской основе.
М.: ГРВЛ, Наука, 1979. — 479 с.
Фундаментальное тюркологическое исследование, в основу которого положен лексический материал золотоордынского памятника XIV века. Слова расположены в порядке арабского алфавита и снабжены транскрипцией на русской основе.
Автореферат дисс. на соискание ученой степени док. филолог. наук. — М., 1965. — 94 с. Предлагаемый вниманию читателей труд ставит перед собой задачу выяснить характер языка тех памятников литературы, которые были созданы на территории Золотой Орды и союзного с ней Египта в XIV в. Предварительное изучение языка этих памятников показало, что они написаны на смешанных языках и...
Туркестан. Типография "Туран" при МКТУ, 2004. - 292 с. - ISBN 9965-697-53-1. Работа посвящена изучению актуальных вопросов современного кыпчаковедения в тюркологии по материалам памятников XIV в. - "Гулистан юит-тюрки" С. Сараи и "Хуласа". Освещаются в ней основные вопросы историко-культурной обстановки в Золотой Орде и Мамлюкском Египте того времени; исследуются...
Автореферат дисс. на соискание ученой степени док. филолог. наук. — М., 1965. — 95 с. Предлагаемый вниманию читателей труд ставит перед собой задачу выяснить характер языка тех памятников литературы, которые были созданы на территории Золотой Орды и союзного с ней Египта в XIV в. Предварительное изучение языка этих памятников показало, что они написаны на смешанных языках и...
Алма-Ата: Наука, 1975. — 209 стр. В труде исследуется историко-культурная обстановка в XI-XII веках в Семиречье, низовьях Сырдарьи, Средней Азии, в XIII-XIV веках в Золотой Орде и Мамлюкском Египте; дается характеристика языка литературных памятников и исторических словарей, созданных в этот период на упомянутых территориях. Дается описание "Гулистана" Сейфа Сараи,...
Алма-Ата: Наука, 1975. — 300 с. В труде исследуется историко-культурная обстановка в XI-XII веках в Семиречье, низовьях Сырдарьи, Средней Азии, в XIII-XIV веках в Золотой Орде и Мамлюкском Египте; дается характеристика языка литературных памятников и исторических словарей, созданных в этот период на упомянутых территориях. Дается описание "Гулистана" Сейфа Сараи, анализируется...
МКТУ ис. Х.А. Ясави. — Туркестан: Туран, 2012. — 448 с. В труде исследуются историко-культурная обстановка в XIII-XIV веках в Золотой Орде и Мамлюкском Египте; характеристика языка литературных памятников и исторических словарей, созданных в этот период на упомянутых территориях. Прозаическое произведение XIV века «Нахдж ал-Фарадис» Махмуда бин Али в языковом отношении...
Алматы, 2010. — 5 б. В статье рассматривается лексико-семантические особенности одинаковых слов в древне кипчакских и казахскихязыков и их сходства. Одинаковые лексические параллели в двух периодах являются источником материала казахского языка.
Монография. — Алматы, 2016. — 412 б. Монографияда X ғасырда араб тілінде жазылып, XV ғасырдың соңында мəмлүк қыпшақтарының тіліне аударылған «Китаб Муқаддима Əбу Лəйс əс-Самарқанди» ескерткішінің негізгі тілдік ерекшеліктері жан-жақты сипатталады. Ескерткіш тілінің дыбыстық жүйесі мен морфологиялық құрылымы жəне лексикалық құрамы арнайы зерттеу нысанына алынып, қазіргі қазақ...
Алматы: Қазақ университеті, 1991. — 272 бет. Еңбек ортағасырлық түркі жазба мәдениеті үлгілерінің санатына жатады. Әсіресе, ортағасырлық қазақ тарихы мен тілін зерттеуде оның алатын орны ерекше. Туынды жоғары оқу орындарының студенттеріне, мамандарға, аспиранттарға, сондай-ақ көпшілік оқырманға арналады. Сборник летописей Кадыргали би Косумулы. (На казахском языке).
Алма-Ата: Наука, 1989. — 243 с.
Книга содержит лингвостилистическую характеристику языка историографического сочинения казахского автора Кадыргалия Жалаири "Жами ат-тауарих" ("Сборник летописей"), являющегося одним из интересных и достаточно ценных тюркоязычных памятников позднего средневековья; в работе дается описание словарного состава "Летописи", подвергается подробному...
Алма-Ата: Наука, 1989. — 243 с. Книга содержит . лингвостилистическую характеристику языка историографического сочинения казахского автора Кадыргалия Жалаири "Жами'ат-таларих" ("Сборник летописей"), являющегося одним из интересных и достаточно ценных тюркоязычных памятников позднего средневековья; в работе дается описание словарного состава "Летописи", подвергается подробному...
Астана: Ғылым, 2015. — 346 с. — ISBN 978-601-7793-00-5. Книга содержит лингвостилистическую характеристику языка историографического сочинения казахского автора Кадыргалия Жалаири «Жами’ат-таўарих» («Сборник летописей»), являющегося одним из интересных и достаточно ценных тюркоязычных памятников позднего средневековья; в работе дается описание словарного состава «Летописи»,...
М.: Наука, Главная редакция восточной литературы, 1989. — 218 с. — ISBN: 5-02-016422-4 Ответственный редактор акад. А.Н. Кононов. В исследовании Магомета Ахияевича Хабичева на основе оригинальной авторской концепции предпринята попытка анализа именного словообразования и формообразования в куманских языках, выявлению непродуктивных и продуктивных словообразующих формантов....
М.: Наука, Главная редакция восточной литературы, 1989. — 218 с. — ISBN: 5-02-016422-4 В исследовании Магомета Ахияевича Хабичева на основе оригинальной авторской концепции предпринята попытка анализа именного словообразования и формообразования в куманских языках, выявлению непродуктивных и продуктивных словообразующих формантов. Исследование построено на богатом фактическом...
Издание текста, транскрипция, перевод и исследование Э. Н. Наджипа. — Москва: Издательство Восточной литературы, 1961. — 224 + 48 с. — (Памятники литературы народов Востока. Тексты. Малая серия IV). Изучение языка Мухаббат-наме - одно из звеньев большой работы по исследованию становления и формирования литературного языка Золотой Орды, анализу его памятников, уяснению его...
Издание текста, транскрипция, перевод и исследование Э. Н. Наджипа. — Москва: Изд-во Восточной литературы, 1961. — 224+42 с. — (Памятники литературы народов Востока. Тексты. Малая серия. IV). Изучение языка Мухаббат-наме - одно из звеньев большой работы по исследованию становления и формирования литературного языка Золотой Орды, анализу его памятников, уяснению его связей с...
KNazU Bulletin. — Oriental series. — 2015. — №4 (74). — 5 б. Мақалада «Китаб ат-Тухфат-уз-закийя фил-луғат-ит-туркийя» («Түркі тіліне бағалы сыйлық») атты ортағасырлық ескерткіштегі үй жануарларының атаулары қарастырылады. Қолжазбадан 56-ға жуық лексикалық бірліктер жинастырылып, арабша- қыпшақша нұсқасымен қатар, қазақша аудармасы да беріледі. Бірліктер түркі халықтарының...
Алматы: Ғылым, 1990. — 120 б. Еңбек орта ғасырлардан (XVI-XVII ғғ.) жеткен армян жазулы қыпшақ ескерткіші – "Дана Хикар сөзінің" тілін зерттеуге арналған. Ескерткіш қазіргі қазақ графикасымен транскрипцияланып, қазақ тіліне тұңғыш рет тәржімаланып отыр. Еңбекте ескерткіш тілінің фонетикасы, морфологиясы, лексикасы жан-жақты талданып, соңында қыпшақша-қазақша сөздік берілген. Кітап...
Алматы: Өркен, 2007. — 300 б. Орта түркі жазба ескерткіштерін зерттеу тарихында ескі қыпшақ тілінің білгір маманы, филология ғылымдарының докторы, профессор Әбжан Құрышжанұлының белгілі түркологтардың «жұлдызды шоғырынан» алдыңғы орынды иеленгендігі хақ. Бүгінде ғалымның аты ескі қыпшақ жазба ескерткіштері жайына өз еңбектерін арнаған Г.Г.Кун, Ф.Е.Корш, В.В.Радлов,...
Астана, "Еуразия" университеті, TDD/ JofEL, 2014. — 13 б. Түркі тілдері өткен тарихында түрлі топтарға бөлініп, дами келе жеке ұлттық тілдерге айналған. Соның ішінде бір-бірімен туыстығы жағынан жақын тілдер бар. Олардың лексикалық қорындағы сөздерді салыстырғанда жеке ұлт тілі дегеннен гөрі, диалектілерге көбірек ұқсайтыны байқалады. Мақалада түркі тілінің қыпшақ тобына жататын...
ق. ٣٧٣ هـ. — ٤٢ ص. Произведение видного мусульманского ученого Абул-Лейса Ас-Самарканди "Предисловие к молитве", написанное на арабском языке с параллельным переводом на мамлюкско-кипчакский язык. Представляет ценность для тюркологов, арабистов и всех интересующихся кипчакским языком.
ق. ٣٧٣ هـ. — ٤٢ ص. Произведение видного мусульманского ученого Абул-Лейса Ас-Самарканди "Предисловие к молитве", написанное на арабском языке с параллельным переводом на мамлюкско-кипчакский язык. Представляет ценность для тюркологов, арабистов и всех интересующихся кипчакским языком.
Bibliothèque universitaire des langues et civilisations, манускрипт. — 28 p. Аш-Шузур-уз-Захабийа (полное название: араб. الشذور الذهبية والقطع الأحمدية في اللغة التركية, аш-Шузур аз-Захабия ва-ль-Кита’ аль-Ахмадия фи-л-Лугат ат-Туркия — Золотой список о тюркском языке) — грамматический справочник о языке мамлюкских кыпчаков. Составил Мулла ибн Мухаммад Салих в начале XVII века...
Bibliothèque universitaire des langues et civilisations, манускрипт. — 48 p. «Китаб ад-дурра ал-мудийа фи-л-лугат ат-туркийа ала-т-тамам ва-л-камал» (араб. كتاب الدرة المضية في اللغة التركية على التمام والكمال — «Драгоценная сокровищница тюркского языка, полностью написанная и законченная») — словарь, написанный для обучения кипчакскому языку на классическом арабском языке в...
استانبول: اوقاف, 1928. — 94ص. قواعد اللغة التركية Ал-Каванин ал-куллия ли-дабт л-лугат ат-туркия (араб. القوانين الكلّية لضبط اللغة التركية ) — грамматический трактат по обучению языку мамлюкских кыпчаков. Полное название «Ал-Каванин ал-куллия ли-дабт л-лугат ат-туркия» («Полный сборник систематизированных правил тюркского языка»). Автор, дата и место написания неизвестны....
مصر: القرن الثاني عشر. — ۷۸ ص. Аш-Шузу́р аз-Захаби́я (также: аш-Шузур-уз-Захабийа, аш-Шудур ад-Дахабийа, полное название: араб. الشذور الذهبية والقطع الأحمدية في اللغة التركية , аш-Шузур аз-Захабия ва-ль-Кита’ аль-Ахмадия фи-л-Лугат ат-Туркия — Золотой список о тюркском языке) — грамматический справочник о языке мамлюкских кыпчаков. Составил Мулла ибн Мухаммад Салих в начале...
Комментарии