Stenka Danuta, Borzyszkowski Józef, Makurat Teresa, Miotk Marian i inni. Najpiękniejsze bajki i baśnie kaszubskie

Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2011.На кашубском языке (заглавие - на польском).Niewiele można wskazać efektów życia duchowego człowieka dających się porównać z literaturą. Słowo, zwłaszcza zapisane we własnym języku danej wspólnoty, jest wszak najwyższym przejawem kultury. Kaszubi dawno osiągnęli poziom dojrzałości kulturowej pozwalający na tworzenie w owej dziedzinie dostępnej tylko najbardziej rozwiniętym społecznościom, a świadczący o ich umysłowym wyrafinowaniu, zbiorowych zdolnościach do kreowania sztuki, przedstawiania jej, odbierania i powszechnego przeżywania.
Liczne przykłady prozy i poezji, mnogość reprezentowanych gatunków literackich, wszystko to składa się na kaszubską literaturę. W tym bogactwie utworów można wskazać szczególny ich rodzaj. Pozornie prosty, może dlatego, że częstokroć oparty na jednej z najstarszych form tego co zwykliśmy nazywać tradycją mówioną, jednakże w istocie wysmakowany i jedynie stylizowany na przekaz ustny. Rodzaj ten w piśmiennictwie Kaszub jest dziełem doskonałych literatów, zarówno profesjonalistów o kwalifikacjach akademickich, uznanych pisarzy jak również amatorów obdarzonych iskrą geniuszu. Wprawny i uważny czytelnik lub tak jak w naszym wypadku słuchacz, może wyciągnąć wiele wniosków o Kaszubach na podstawie tej odmiany literatury, o naszym nostalgicznym, a zarazem pogodnym usposobieniu, o surowej, a przecież refleksyjnej i pełnej empatii mentalności. Dowodem znaczenia tego rodzaju utworów może być ich siła oddziaływania na ludzką wyobraźnię, możliwość tworzenia ich w prawie nieskończonej ilości wersji, przy czym jedynym ograniczeniem jest tutaj talent autora. Świadectwem najważniejszym ich wartości niechaj będzie fakt, że nic nie może w równym stopniu poruszyć subtelnego umysłu dziecka. Ten rodzaj literatury to bajka.
Idąc z duchem czasu, w dobie osiągnięć elektroniki, chcemy oddać w państwa ręce zbiór bajek kaszubskich - płytę, na której zarejestrowano czytanie bajek w wykonaniu znanych artystów, naukowców, społeczników, animatorów kultury, związanych w najróżniejszy sposób z Kaszubszczyzną. Interpretacja tekstów, będąca dziełem samych lektorów, jak również samo nagranie będące dziełem specjalistów, stanowią razem osobny, niejako dodatkowy walor tego jedynego w swoim rodzaju „Kaszubskiego Bajania”, z którym z pewnością warto się zapoznać. Licząc, iż wydana przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie płyta, jako awangardowy nośnik informacji, zachęci starszych i młodszych do sięgnięcia po bardziej tradycyjne formy zapisu literatury, życzymy każdemu dobrej zabawy i wspaniałych doznań w świecie bajek.
(Szymon Radzimiński)