Talen voor Nederland

Amsterdam: Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), 2018. — 94 p. — ISBN: 978-90-6984-722-1.Nederland is een open samenleving met een internationale oriëntatie. Dat geldt voor het bedrijfsleven, de politiek, de wetenschap en andere sectoren. Ook veel inwoners van Nederland zijn gericht op het buitenland. Nederland is ook een migratieland, waar meer dan 2,5 miljoen mensen leven die met een andere taal naast het Nederlands zijn opgegroeid. Dat maakt het Nederland van nu een veel diverser land dan het Nederland van vijftig of zelfs dertig jaar geleden. En deze trend zet de komende decennia door.
Het is dan ook opvallend dat de aandacht voor talen en meertaligheid de laatste decennia eerder is af- dan toegenomen, zowel in het onderwijs als in veel andere delen van de samenleving.
Het rapport Talen voor Nederland onderzoekt wat deze paradox betekent voor de positie van de talen in een aantal maatschappelijke sectoren en in het Nederlandse onderwijs. Het rapport verkent ook wat de gevolgen zijn voor de Nederlandse taal als communicatiemiddel. Nauw verbonden hiermee is de vraag hoe de kloof tussen verschillende culturen valt te overbruggen. Voor de sociale cohesie in de meertalige en multiculturele samenleving is kennis nodig van de belangrijkste talen en culturen die er deel van uitmaken. De vraag is dan welke kennis medewerkers in bijvoorbeeld de zorg of bij de politie nodig hebben en wat álle inwoners van Nederland zouden moeten weten. Die vraag vergt een dringend antwoord, nu door globalisering en migratie mensen vaker verschillende talen naast elkaar gebruiken, zowel in hun werk als in de dagelijkse communicatie op straat. De talen die nieuwe Nederlanders meebrengen en gebruiken zijn ook een verrijking. Ze kunnen meerwaarde opleveren voor onze kenniseconomie, mits we de aanwezige talenexpertise goed weten aan te boren. Voor dit rapport is verkend welke gevolgen de toegenomen meertaligheid heeft voor de communicatie tussen mensen en instellingen en tussen mensen onderling, welke implicaties meertaligheid heeft voor het onderwijs in Nederland en welke aanpassingen wenselijk zijn. Daarvoor is gekeken naar een aantal sectoren in de Nederlandse samenleving waarin talen een belangrijke rol spelen: zorg, politie en de juridische sector; internationale betrekkingen; culturele cohesie; handel en economie.