Bednarczyk Anna. Wybory translatorskie: modyfikacje tekstu literackiego w przekładzie i kontekst asocjacyjny

Wydanie II poprawione. — Łask: Leksem, 2005. —275 stron. — (Rozumienie Interpretacja Przekład). — ISBN: 83-601178-03-8.Книга о теории перевода с примерами на русско-польском материале. На польском языке.Из предисловия[.b]

Przystępując do rozważań nad zagadnieniami teorii przekładu muszę zastrzec się, że:

teorię przekładu uważam za dyscyplinę odrębną, a nie część którejkolwiek z dyscyplin filologicznych, przy czym moja perspektywa badawcza bliższa jest literaturoznawczemu podejściu do problematyki tłumaczenia; [...]
uznając, że praktyka przekładu związana jest przede wszystkim z zagadnieniem podejmowania wyborów, musiałam rozpatrywać zarówno wybory dokonane przez tłumacza, jak i późniejsze wybory interpretacyjne i metodologiczne krytyka tłumaczenia, tym bardziej, że w kontekście prezentowanego ujęcia procesu przekładu, krytyka ocenia bądź opisuje właśnie wybory przekładowcy;
wybory dotyczące procesu tłumaczenia związane zostały szczególnie mocno z problematyką odtwarzania płaszczyzny asocjacyjnej tekstu źródłowego, a wybory podejmowane przez krytyka z analizą (opis/ocena) stopnia zniekształcenia tego tekstu w przekładzie (od transformacyjnych mikrozmian w obrębie elementów składowych aż do degradacji rozpatrywanej całości). Takie widzenie przekładu i jego krytyki łączy się z uznaniem teorii polisystemowej tekstu i tłumaczenia;
wreszcie, niezależnie od przytoczeń z innych języków, obecnych w teoretycznych rozdziałach pracy, rozdziały poświęcone praktyce krytyki tłumaczenia (analizy krytyczne) bazują na materiale polsko-rosyjskim.
[b]Wybory translatorskie
Rodzaje wyborów translatorskich w zależności od typów i rodzajów przekładu
Rodzaje wyborów translatorskich w zależności od przyjętej strategii tłumaczenia i dominanty translatorskiej
Transformacje przekładowe
Ekwiwalencja tłumaczenia i problem określenia jednostki przekładu (model procesu przekładu, asocjacyjna jednostka tłumaczenia, skojarzenia i decyzje translatorskie)
Sposoby tłumaczenia, a skojarzenia
Klasyfikacja asocjacji i schematy nakładania się płaszczyzn asocjacyjnych
Decyzje translatorskie motywowane kontekstem asocjacyjnym
Od modyfikacji do degradacji tekstu przekładu
Kłopoty ze słownikami
Rodzaj tekstu - motywacja wyboru
Konteksty oryginału i tłumaczenia
Konotacja obcości a wtręty obcojęzyczne
Asocjaqe translatorskie a sfera obyczajowości
Przekład upolityczniony czy polityka przekładowa?
Modyfikacje, wypaczenia, czy deformacje - degradacja stylistyczna
Bajka „polskojęzyczna"
Przesunięcia w hiperprzestrzeni wiersza
Tłumacząc Achmatową - zmiana obrazu
Polskie i rosyjskie warianty - akceptacja w innej kulturze
Szymborska po rosyjsku - mikro- i makroprzestrzeń tekstu
Krytyka tłumaczenia — dwa modele badawcze